راهبردهای توسعه گردشگری مذهبی مطالعه موردی: حرم حضرت بی‌بی حکیمه (س)

صنعت گردشگری در کشور ما، به‌ویژه در نوع گردشگری مذهبی، به دلیل قابلیت‌ها و مراکز مذهبی زیاد و همچنین موضوع سیر و سیاحت در فرهنگ و تمدن اسلامی که با اندیشه و باور مسلمانان پیوندی محکم دارد نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه‌یافتگی کشور می‌تواند داشته باشد. ازاین‌رو یکی از راه‌های دست‌یابی به چنین امری شناسایی راهبردهای اثرگذار بر روند توسعه گردشگری مذهبی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی، باهدف شناسایی راهبردهای اثرگذار بر توسعه گردشگری مذهبی در حرم مطهر بی‌بی حکیمه (س) و اولویت‌بندی آن‌ها بر اساس میزان اهمیتشان پرداخته است. برای این منظور، پرسشنامه‌ای محقق ساخته که از تفسیر داده‌های آن بتوان به مهم‌ترین نقاط قوت و فرصت و آرمان‌ها و درنهایت راهبردهای اصلی دست‌یافت تنظیم گردید و در این راستا ازنظرت خبرگان و کارشناسان امر بهره گرفته‌شده است. بدین منظور نیز از چارچوب جامع تدوین استراتژی بر اساس مدل soar استفاده‌شده است. سپس نتایج حاصل از این مدل بر اساس نظرات خبرگان و با روش swara مورد ارزیابی و قضاوت قرارگرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای بهبود و کیفیت زیرساخت‌ها و افزایش مراکز خدمات رستوران و مراکز پذیرایی و برگزاری مراسم‌های مذهبی در حرم به‌عنوان بهترین استراتژی برای محدوده موردمطالعه انتخاب شدند. درنهایت با توجه به نتایج حاصله، راهکارها و تدابیر لازم به‌منظور بهره‌گیری از قوت‌ها و فرصت‌های گردشگری مذهبی در حرم مطهر بی‌بی حکیمه (س) جهت توسعه گردشگری مذهبی بیان‌شده است.

Strategies for the Development of Religious Tourism Based on the SOAR Approach (Case Study: Shrine of the Prophet Bibi Hakimeh)

Today, the tourism industry, especially in the field of religious and cultural tourism, plays a decisive role in the development of the country. There are also many capabilities in Iran for cultural tourism, especially religiousartistic tourism, which generally uses the use of religious and artistic elements to attract audiences. Also, the issue of pilgrimage in Islamic culture and civilization is strong in linking Muslim thought and belief. Therefore, the necessity of identifying strategies and strategies influencing the development of religious tourism is unavoidable. Accordingly, the present study is conducted using a descriptiveanalytical and survey method with the aim of identifying effective strategies for the development of religious tourism in the Bibi Hakimeh holy shrine and prioritizing them according to their importance. To this end, a researchermade questionnaire was developed that interpreted its data to identify the most important strengths, opportunities, and ideals and ultimately the main strategies. In this regard, the views of experts and experts have been used. To this end, a comprehensive strategy formulation framework based on the SOAR model has been used. Then, the results of this model were evaluated and judged according to experts’ opinions and SWARA method. The results of this study showed that the strategies for increasing the restaurants and catering centers and organizing ritual ceremonies in the shrine were selected as the best strategy for the study area. Finally, according to the results, the strategies and measures necessary to use the strengths and opportunities of religious tourism in the holy shrine of Bibi Hakimeh have been expressed in the province for the development of religious tourism in the province.