مطلوبیت گردشگری شبانه‌ی شهری از دیدگاه گردشگران مطالعه‌ی موردی: گردشگران شهر شیراز

مقاصد گردشگری و جوامع آنها درصدد یافتن راه‌های جدیدی برای رقابت در بازار گردشگری هستند و گردشگری شبانه به عنوان یکی از این راه‌ها در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. شهر شیراز به عنوان یکی از کانون‌های اصلی گردشگری در کشور، پتانسیل‌های قابل توجهی در این زمینه دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مطلوبیت گردشگری شبانه از دیدگاه گردشگران شهر شیراز می‌باشد. جامعه‌ی آماری تحقیق، گردشگران وارد شده به شهر شیراز در فروردین 1396 بوده که حداقل به مدت سه شبانه‌روز در این شهر اقامت داشته‌اند. حجم نمونه معادل 400 نفر بوده و گردآوری داده‌ها از طریق تکمیل پرسشنامه صورت پذیرفته است. پرسشنامه دارای سه بخش شامل مشخصات عمومی گردشگران، ارزیابی گردشگران از میزان مطلوبیت عوامل محیطی و جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز در ساعات شبانه و نظر گردشگران در خصوص میزان اهمیت عوامل محیطی و جاذبه‌های مختلف در توسعهی گردشگری شبانه بوده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های رتبه‌های علامت‌دار ویلکاکسون، فریدمن، منویتنی، کروسکال والیس، رگرسیون ساده و چندگانه صورت گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، در میان متغیرهای محیط شبانه‌ی شهر شیراز، متغیرهای «آب و هوا» و «زیبایی منظر شبانه» از دیدگاه گردشگران مطلوبیت بیشتری داشته‌اند. در میان جاذبه‌های مختلف، مطلوبیت شبانه‌ی بناها و آثار تاریخی در رتبه‌ی نخست و مطلوبیت شبانه‌ی جاذبه‌های فرهنگی، باغ‌ها و پارک‌ها، فضاهای تفریحی و جاذبه‌های مذهبی به طور مشترک در مرتبه‌ی بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از مدل رگرسیون نشان می‌دهد که 30.9 درصد از واریانس «رضایتمندی گردشگری» به وسیله‌ی واریانس متغیرهای «مطلوبیت محیطی» و «جاذبه‌های گردشگری شبانه» تبیین می‌شود. همچنین، 54.4 درصد از واریانس «وفاداری گردشگری» به وسیله‌ی «رضایتمندی گردشگری شبانه» تبیین می‌شود.

Desirability of Urban Night Tourism from Tourists’ ViewpointCase Study: Shiraz City Tourists

Tourist destinations and their societies are seeking to find new ways for competition in tourism market; as one of these ways, night tourism has been considered in recent years. Shiraz city with variety of attractions is one of the main tourist destination in Iran and has notable potentials for night tourism development. The aim of this paper was to investigate desirability of urban night tourism from Shiraz tourists’ viewpoints. Research statistical population was those tourists who arrived in Shiraz city in March 2017 and stayed there at least for three nights. Sample size was 400 and needed data was gathered through questionnaire. The questionnaire included three parts including general attributes of tourists, tourists’ viewpoint about nighttime desirability of city environment and tourist attractions, and tourists’ viewpoint about importance of environment and tourist attractions for night tourism development. Statistical methods of Wilcoxon signedrank test, Friedman test, Mann Whitney test, KruskalWallis test, Simple and multiple regression and SPSS software were applied for analyzing of data and testing hypotheses. Results showed that among urban nighttime environment criteria, the criteria of weather condition and night city beauty were more desirable for tourists. Among different attractions, historical monuments were the most desirable, and nighttime desirability of cultural attractions, gardens and parks, recreational spaces and religious places ranked second. 30.9 percent of variance of tourist satisfaction’ was explained by variances of ‘environment desirability’ and ‘nighttime tourism attractions’, and 54.4 percent of variance of tourist loyalty was explained by variance of tourist satisfaction.