سناریوهای پیش‌روی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران؛ مطالعه موردی فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتکا در افق 1410

تغییرات پرشتاب و عدم قطعیت‌های گسترده در حوزه فعالیت فروشگاه‌‌های زنجیره‌ای‌، مدیران این مجموعه‌ها را ترغیب کرده است تا بجای استفاده از برنامه‌ریزی استراتژیک از «برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو» و بجای تمرکز بر استراتژی‌های بهینه بر «استراتژی‌های پابرجا» تمرکز کنند. در این پژوهش کوشش شده است با تکیه بر رویکرد متعارف برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریو (الگوی شوارتز) و تلفیق آن با نرم‌افزارهای پیشرفته کمی در این حوزه، سناریوهای محتمل آینده صنعت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران (با مطالعه موردی شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای اتکا) شناسایی و تدوین شوند. بدین‌منظور نخست با بهره‌گیری از روش مصاحبه عمیق و نیز پرسشنامه تعیین اهمیت و عدم‌قطعیت، پیشران‌های اصلی و دارای عدم‌قطعیت در حوزه پژوهش شناسایی شدند. سپس، با تشکیل ماتریس تحلیل اثرات متقاطع و بهره‌گیری از نرم افزارهای میک‌مک و سناریوویزارد، نقشه تاثیرات و فضاهای محتمل سناریویی شناسایی و سناریوهای دارای سازگاری بالا انتخاب گردیدند. خروجی نرم‌افزار سناریو ویزارد چهار سناریوی محتمل شامل دکان‌دار بزرگ، خرده‌فروش حاشیه‌نشین، مال مجازی و پروژه پاساژ بود. علاوه بر این، در جلسات خبرگی پس از دو جلسه ذهن انگیزی و با در نظر گرفتن محیط پرتغییر و پیچیده فعالیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سناریوی پنجم با نام بازار اختصاصی به‌عنوان سناریوی متمم و سناریوی ششم با نام انحلال به‌عنوان سناریوی شگفتی‌ساز، به چهار سناریوی خروجی نرم‌افزار، افزوده شد. سناریوهای احصاشده، زمینه‌ای نظام‌مند برای تدوین استراتژی‌های پابرجا بر محور دیجیتال شدن و تاثیرگذاری بر تصویر ذهنی و ذائقه مشتریان است.

Plausible Scenarios for the Futures of Chain Stores in Iran; a Case Study of ETKA Chain Stores

Rapid changes and widespread uncertainties in the chain store business have led managers to focus on Scenariobased planning rather than Strategic planning, and robust strategies rather than Optimum strategies. In this study, we tend to identify and develop plussible scenarios for the future of the chain store industry in Iran (based on a case study of ETKA Chain Stores). For this purpose, we used the Peter Schwartz scenario planning approach. We asked experts to find key factors. Also We used systematic review for find key factors. The driving forces, they were obtained from the scoring of experts. The crossimpact matrix was completed by experts We used Mick Mac software and scenario wizard for structural analysis and probability analysis. Furthermore, scenarios with high compatibility were selected. The Output of Scenario Wizard Software is four plussible scenarios included Big Shopper, sideline Retailer, Virtual shopping mall, and Mall Project. Besides, after two brainstorming sessions and considering the complicated and complex environment of chain store activities, the fifth scenario, proprietary market as a complementary scenario, and the sixth scenario, dissolution as a surprising scenario, were added to the four software output. These scenarios help managers make better decisions and actions now.