طراحی ماتریس جذابیت مداخله (مطالعه موردی: تحلیل بازیگران مداخله‌گر در سوریه)

تحلیل بازیگران یکی از مهمترین روش‌های آینده‌پژوهی است، تحلیل بازیگران هم به عنوان روشی مستقل و هم در ترکیب با سایر روش‌ها به خصوص روش سناریوپردازی از جایگاه خاصی برخوردار است. در این مقاله با هدف توسعه مدلی جهت تحلیل بازیگران با استفاده از مدل‌های تحلیل ذینفعان در رشته‌های مدیریت و مدل‌های خاص تحلیل بازیگران در رشته آینده‌پژوهی ابتدا معیارهای اصلی در مدل‌های موجود استخراج گردید سپس مدل تحلیل بازیگران بر اساس معیارهای تائید شده طراحی شد. روش طراحی مدل بر اساس روش‌شناسی لینهام و برپایه نظریات موجود و نظرات 14 متخصص در این حوزه که به‌صورت مصاحبه‌های فردی و پنل تخصصی جمع‌آوری شد طرح‌ریزی گردید. نتایج منجر به طراحی ماتریس جذابیت مداخله بر پایه چهار معیار شامل؛ قدرت مداخله بازیگر، نوع مداخله بازیگر، تمایل مداخله بازیگر و زمان مداخله بازیگر شد، این ماتریس با گروه‌بندی بازیگران در 5 گروه مهاجمان، مدافعان، هم‌پیمانان، سوداگران و مرددان قابلیت تحلیل رفتار هر بازیگر و تدوین راهبرد برای نحوه تعامل را ایجاد می‌کند. همچنین مطالعه موردی کشور سوریه به منظور بررسی قابلیت‌های اجرایی مدل طراحی و برای رتبه‌بندی و شناسایی بازیگران کلیدی از 5 روش تعیین ضریب اهمیت، تاپسیس، فریدمن، تاکسونومی عددی و تخصیص خطی رتبه بازیگران مشخص گردید، سپس با روش ادغام کپ‌لند رتبه‌بندی نهایی بازیگران تعیین و در ماتریس جذابیت مداخله گروه‌بندی بازیگران انجام شد. نتایج نشان داد از 7 بازیگر کلیدی 5 بازیگر در گروه هم‌پیمانان و 2 بازیگر در گروه مهاجمان قرار گرفته و سایر بازیگران با تاخیر زمانی و شدت کمتری در این مساله ورود پیدا می‌کنند.

Designing Attraction of Intervention Matrix (AIM)(Case study of interventionist actors in Syria)

Actor analysis is one of the most important methods in futures studies, actor analysis has a special status independently and with combination to other methods especially with scenario planning methods. Aim of this article is to design an actor analysis model based on stakeholders’ analysis models in management fields and specific actor analysis models in futures studies filed, in order to develop this model main factors from current models were discovered then the mentioned model was developed according to confirmed factors. Research methodology was based on Lynham’s methodology and data were collected from current theory and 14 expert’s opinion which gathered from individual interview and expert panel. Results lead us to design attraction of intervention matrix (AIM) based on four index, power, type, tendency and time of actor intervention. This matrix categorizes actors into 5 area contain invaders, defenders, allies, merchants and hesitant and gain capability of actor analysis and strategy development. Attraction of intervention matrix was applied in Syria case in order to peruse capability of model in a real case, in order to rank actors, we used 5 methods including Simple Additive Method, Linear Assignment Method, TOPSIS, Taxonomy and Friedman test and utilized Copland methods to merge outcomes. Eventually results reveled in attraction of intervention matrix and 7 key actors including 5 allies (with positive strong power and continually intervention) and 2 invaders (with negative strong power and continually intervention) were marked and other actors were in groups with weaker power and delay in intervention.