بازی کودکان و آثار تربیتی آن از نگاه روایات و تحقیقات علمی (مطالعۀ موردی: خاک‌بازی)

بازی‌های کودکانه، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت کودکان و تربیت صحیح آنان دارد. یکی از بازی‌هایی که توجه خاصی به آن از سوی آموزه‌های اسلامی و تحقیقات نوین علمی شده، خاک‌بازی کودکان است. خاک به‌عنوان مادۀ اولیۀ خلقت بشر در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است و در روایات بسیاری، به خاک‌بازی کودکان و اهمیت آن در زندگی آنان اشاره شده است؛ همچنان که دانشمندان و روانشناسان متعددی به انجام این بازی توسط کودکان تاکید کرده‌اند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی آثار تربیتی خاک‌بازی بر روی کودکان از نگاه روایات اسلامی و تحقیقات علمی با به‌کارگیری روش توصیفی تحلیلی است. این پژوهش، آثار و فواید خاک‌بازی در تربیت کودکان را از منظر دو منبع مذکور، بیان کرده است که اهمّ آنها عبارتند از: 1 پایین بودن هزینه‌ها در عین ایجاد سرگرمی فراوان؛ 2 افزایش خلاقیت کودکان و شکوفایی استعداد آنان؛ 3 رشد توانایی‌های ادراکی حرکتی کودکان؛ 4 ایجاد حس توجه به ارزش‌های فرهنگی در کودکان؛ 5 درمان پرخاشگری و خشونت و تخلیۀ هیجانات زیان‌آور کودکان؛ 6 تقویت حس استقلال و افزایش اعتماد به نفس کودکان؛ 7 جلوگیری از حواس‌پرتی و تقویت نیروی تمرکز در کودکان. البته در خاک‌بازی باید به نوع خاک مورد استفاده توجه کرد و از قرار دادن کودک در معرض تماس با خاک‌های نامناسب و زیان‌آور پرهیز کرد.

children’s playing and its effects from the perspective of islamic traditions and scientific research(a case study of soil play)

children’s plays play a very important role in the formation of children’s personality and their proper education. one of the plays that has received special attention from islamic teachings and modern scientific research is children’s soil play. soil is considered in the holy quran as the primary material of human creation. in many narrations, children’s playing with soil and its importance in their lives have been mentioned; as many scientists and psychologists have emphasized this kind of playing. this research has mentioned the effects and benefits of playing with soil for children from the perspective of the two mentioned sources, which the most important ones are: 1 low costs while creating a lot of fun; 2 increasing children’s creativity and flourishing their talent; 3 development of children’s perceptual movement abilities; 4 creating a sense of attention to cultural values in children; 5 treating aggression and violence and emptying children’s harmful emotions; 6 strengthening the sense of independence and increasing children’s self confidence; 7 preventing distraction and strengthening the power of concentration in children. of course, in playing with soil, one should pay attention to the type of soil used and avoid exposing the child to inappropriate and harmful soil.