تحلیل مراحل رشد اجتماعی مسلمانان عصر نزول با استناد به تمثیل آیه 29 سوره ی فتح

در آیه 29 سوره ی فتح، با تلمیحی از کتب عهدین از عبارت تمثیلی «وَ مَثَلُهُمْ فِی الْاِنْجِیلِ کَزَرْعٍ اَخْرَجَ شَطْاَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ» استفاده شده است. با دقت در نوع خاص طبقه‌بندی زراعت در این تشبیه و کشف وجه شباهت آن با مراحل رشد اجتماعی مسلمانان از تشکیل یک هسته مذهبی تا شکوفایی یک جامعه مستقل و مدنی، می‌توان این مراحل رشد را با تقسیم‌بندی دوره‌های نزول تدریجی قرآن انطباق داد. در این نوشتار، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر داده‌های علم کشاورزی و فرآیند رشد گیاه گندم، تلاش می‌شود تا وجوه ارتباطی این تطبیق، استنتاج و اهمیت و لزوم نگاه به نزول تدریجی قرآن و تنظیر این برداشت را در سایر مولفه های قرآنی گسترش داد. از طریق مشاهده و تحلیل ارتباطات موضوعی و متنی بین سوره‌های قرآن و استخراج مضامین مناسب و مرتبط در هر بخش، و تطبیق آن با مراحل رشد گندم، پنج مرحله برای رشد گام به گام مسلمانان عصر نزول به تصویر کشیده می‌شود: 1) رشد پنهان و زیرزمینی مسلمانان، 2) استقرار دین، 3) حضور علنی مسلمانان و دوقطبی شدن جامعه، 4) شکل‌گیری و توسعه جامعه ایمانی، 5) دوران باروری جامعه مومنانه و استقلال فرهنگی که در این مرحله با پایش فرهنگى و مراقبت و تثبیت قواعد هنجارساز دینی مواجه مى‌شویم؛ مراقبتى که از راه جعل امامت و رهبرى و پیشگیری از ارتداد مسلمین و شناخت منافقین و بیان ضوابط راهگشا و هشدارهاى بیدار کننده صورت می‌گیرد

analysis of the stages of social development of muslims in the age of descent with reference to the simile of verse 29 of surah fatah

in verse 29 of surah fatah, with an allusion from the books of the covenants, from the allegorical phrase &and their parables in the bible are the ones who brought out the shata, so the fast was concentrated on the market, the wonder of god is used. this analogy can show the stages of social development of muslims from the formation of a religious nucleus to the flourishing of an independent and civil society. in this article, using the descriptive analytical method and relying on the data of agricultural science, an attempt is made to establish a comparison between the descending stages of the qur’anic surahs and the growth process of the wheat plant. by observing and analyzing the thematic and textual connections between the surahs of the qur’an and extracting appropriate and relevant themes in each section, by matching it with the growth stages of wheat, the following five stages are depicted: 1) the hidden and underground growth of muslims, 2) the establishment of religion 3) the public presence of muslims and the polarization of the society, 4) the formation and development of the faith community, 5) the fruitful period of the faith community and cultural independence