واکاوی ابعاد تربیت شهروندی مبتنی بر سیره تربیتی ائمه اطهار(ع): رویکرد تحلیل محتوا

امروزه اهمیت توجه به فرهنگ دینی در موضوعات مدنی همچون تربیت شهروندی بیش‌ازپیش احساس می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص‌های تربیت شهروندی با توجه به سیره تربیتی ائمه اطهار (ع) انجام گرفته است. پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای کیفی بر اساس رویکرد گال و همکاران(1994) جهت مشخص کردن ابعاد و مولفه‌های تربیت شهروندی بر مبنای سره تربیتی ائمه اطهار (ع) استفاده کرده است. حوزه پژوهش حاضر شامل اسناد و پیشینه پژوهشی در زمینه تربیت شهروندی از منظر ائمه اطهار (ع) است. بدین منظور واحد تحلیل؛ تمامی جملات، پژوهش‌ها و اسناد مکتوب در این زمینه می‌باشد. ابزار پژوهش فیش، چک‌لیست‌ها و فرم‌های محقق ساخته بوده است. برای تفسیر و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل – توصیفی استفاده‌شده است. بر اساس یافته‌ها روش‌های شخصی‌سازی فرآیند یاددهی یادگیری فراگیران را می‌توان در 3 بُعد کلی شامل بعد فردی (مشتمل بر شریعت مداری، توجه به عمل‌گرایی در مقام الگویی، موقعیت و زمان‌سنجی، آشنایی با حقوق فردی و اجتماعی، صلح‌طلبی و مصالحه در امور، مشورت و تصمیم‌گیری جمعی، قانون‌گرایی )؛ بعد سیاسی (مشتمل بر مناظره و نظر ورزی، تشویق و تبشیر، توجه به آزادی فکری در روش پرسش و پاسخ) و بعد اجتماعی (مشتمل بر توجه به حقوق متقابل، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی اجتماعی، ارتباط مستمر و نزدیک، مشارکت اجتماعی) دسته‌بندی شد. امید است که با توجه به این ابعاد و مولفه‌ها در حوزه طراحی و اجرای آموزشی زمینه ارتقا فردی و اجتماعی فراگیران را فراهم آید.

analyzing the dimensions of citizenship education based on the educational history of the imams of athar (pbuh): content analysis approach

today, the importance of paying attention to religious culture in civil matters such as citizenship education is felt more and more. therefore, the current research has been conducted with the aim of identifying the dimensions and indicators of citizenship education according to the educational history of imams of athar (as). the current research has used the qualitative content analysis method based on the approach of gal et al. (1994) to determine the dimensions and components of citizenship education based on the educational principles of the imams of athar (pbuh). the scope of the current research includes documents and research background in the field of citizenship education from the perspective of the imams of athar (as). for this purpose, the analysis unit; all sentences, researches and written documents are in this field. the research tools of fish, checklists and forms were made by the researcher. descriptive analysis method was used to interpret and analyze the data. based on the findings, the methods of personalizing the teaching learning process of the learners can be divided into 3 general dimensions, including the individual dimension (including sharia based, attention to pragmatism as a model, situation and timing, familiarity with individual and social rights , pacifism and compromise in affairs, consultation and collective decision making, legalism); the political dimension (including debate and opinion, encouragement and evangelism, attention to intellectual freedom in the question and answer method) and the social dimension (including attention to mutual rights, responsibility and social accountability, continuous and close communication, social participation) were categorized.