واکاوی مفهوم نظارت درونی در قرآن و حدیث(با رویکردی بر نظریه مبادله جورج هومنز)

«نظارت درونی» نوعی مراقبتی‌ درونی و بیانگر استعداد فردی د‌ر کنترل‌ ارادی رفتار‌‌درونی و برون داد‌های رفتاری ‌است که فرد را به انجام رفتا‌‌ر هدایت می‌نماید. این ‌‌‌مقاله‌ با هدف مطالعه ابعاد ‌نظارت درونی ‌در قرآن و حدیث، راهبردهای تحقق آن و مقارنه نظریه جورج هومنز با ابعاد یاد شده نگارش یافته است. روش تحقیق‌ توصیفی-تحلیلی و داده‌ها با روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. یافته‌های پژوهش موید آنند که دیدگاه هومنز ‌متاثر ‌از ‌مکتب سوداگرایی و‌ شامل کنشگرانی‌ است که درحال مبادله پاداش‌‌ هستند و متکی بر‌ دو‌ اصل کلی«گرایش به نیکی‌» و «خردگرایی» انسان است. که براساس این اصول،سه قضیه کلی بیان کرده که بیانگر ‌ابعاد نظریه مبادله است‌ و ‌عبارتند از:‌موفقیت،‌محرک و‌محرومیت‌‌ اشباع‌، بُن‌مایه این نظریه گواه آن است که‌ سود و زیان مبنای کنش انسان‌ها و خودکنترلی‌ آن است. از سویی دیگر در قرآن و‌حدیث برنظارت درونی به عنوان یکی از شیوه‌های مهم دستیابی به رستگاری تاکید شده است‌‌؛ در‌این مطالعه قضایای برخاسته از نظریۀ مبادلۀ‌ هومنز با ابعاد خود‌کنترلی در قرآن و حدیث مقایسه شده‌اند.‌ نتیجه: با بررسی منابع اصیل قرآن و ‌حدیث برای نیل به خود کنترلی؛ دو ‌راهکار ‌ترسیم شده است، الف: شناختی ب :رفتاری هومنز نیز‌ مبتکر ‌دیدگاهی است که به رفتارگرایی ‌‌اشتهار‌ دارد و ‌معتقد است که پدیده‌ها را می‌توان با قضایای روانشناختی تبیین کرد و ‌باید این دو، توامان ایجاد شود، مولفه‌های شناختی قدرت درون را افزایش می‌دهد و‌ مولفه‌های رفتاری، توان برون را تقویت می‌نماید که عامل گسیل شدن انسان به سمت خود‌کنترلی است .

analyzing the concept of internal supervision in quran and hadith (with an approach to george homans’ exchange theory)

internal supervision is a form of self-care that reflects an individual’s ability to control their internal behaviors and external actions, guiding them in their conduct. the importance and necessity of self-control are emphasized in both the qur’an, with the verse move not your tongue with it to hasten with the recitation of the qur’an, and in the hadith, with the saying imam ali emphasizes the importance of self-control by likening anger to a burning fire that can be extinguished through suppression. this notion of self-control is viewed as a means of internal care, involving the regulation and observation of one’s actions and thoughts. the study aims to examine the various dimensions of internal control as outlined in the qur’an and hadith, as well as the strategies for achieving it. additionally, it seeks to compare these dimensions with homans’s theory on self-control. the purpose of this study was to examine the dimensions of internal control in the qur’an and hadith, the strategies for its implementation, and the comparison of george homans’s theory with these dimensions. the findings reveal that homans’ perspective, rooted in utilitarian principles, emphasizes reward exchange among actors and is based on the concepts of tendency towards goodness and rationalism in human behavior.  the theory posits three general propositions - success, stimulus, and deprivation - indicating that human behavior and self-control are influenced by the prospect of gain or loss. in contrast, the quran and hadith emphasize internal supervision as a key pathway to spiritual salvation. by juxtaposing homans’ exchange theory with the