نقش تربیتی عواطف مثبت و منفی درکمال انسان با تکیه بر تفسیر المیزان

عواطف از وجوه موثر روحی و روانی انسان هستند که در عملکرد و رفتارهای او تاثیر بسزایی دارند. علامه طباطبایی محبت، مودت، رحمت و احسان را از مصادیق بارز عاطفه مثبت دانسته که موجب توجه به غیر شده و لازمه زندگی اجتماعی افراد می‌باشد؛ ایشان از عواملی همچون پاداش عمل، تقوا، انوار الهی و داشتن الگو به عنوان محرک مثبت عواطف نام برده که با وجود آنها راه استکمال انسان هموارتر می‌شود و نیز معتقد است که مصادیق منفی عواطف همچون هلوع بودن، عجول بودن، شهوات و رعب و وحشت به عنوان مانعی در مسیر رشد و تکامل انسان هستند مگر آنکه به صورت متعادل از آنها استفاده شود همچنین دو عامل شیطان و هوای نفس را مانع سعادتمندی و کمال انسان معرفی می‌کند؛ رویکرد علامه در مسیر استکمال انسان واقع‌گرایانه بوده و همگان می‌توانند آموزه‌های اخلاقی ایشان در تفسیر را مورد استفاده قرار‌ دهند؛ او راه رسیدن به کمال و تحقق مراتبی از آن را در این دنیا میسر می‌داند؛ هرچند کمال نهایی همه امور در جهان آخرت است، زیرا قرآن افرادی را به عنوان الگو به جامعه بشریت معرفی کرده که در همین جهان هم به درجاتی از کمال نائل آمدند. مقاله حاضر با اشاره به نظرات برخی فلاسفه و تمرکز بر آراء علامه در تفسیر المیزان به بررسی آیاتی که بیانگر وجه عاطفی انسان هستند، پرداخته و نقش تربیتی آنها را در استکمال انسان نشان داده‌است.

the educational role of positive and negative emotions in human perfection by relying on the interpretation of al-mizan

emotions are effective aspects of human psyche that have a great impact on his actions and behaviors. allameh tabatabai considers love, kindness, mercy and kindness as obvious examples of positive emotion that cause attention to others and is necessary for people’s social life; he mentioned factors such as reward for action, piety, divine light and having a role model as positive stimuli of emotions, with which the path to human perfection becomes smoother, and also believes that negative examples of emotions such as haste, haste, lust and fear. they are considered as an obstacle in the path of human growth and development unless they are used in a balanced way. allameh’s approach to human perfection is realistic and everyone can use his moral teachings in interpretation; he believes in the way to reach perfection and achieve a degree of it in this world; however, the ultimate perfection of all things in the world is the hereafter, because the qur’an has introduced people as a model to human society who also achieved degrees of perfection in this world. the present article, by referring to the opinions of some philosophers and focusing on allameh’s views in the interpretation of al-mizan, has studied the verses that express the emotional aspect of human beings and has shown their educational role in human perfection.