بررسی تحلیلی تشبیه در روایات تفسیریِ اخلاقی و تربیتی تفسیر نورالثقلین

قرآن کریم به عنوان کتابی جاودان و دربردارنده قانون اساسی اسلام، نیازمند تبیین است. برای دسترسی به معارف ناب قرآن، مراجعه به معصوم، به دلیل اشراف به تمامی آموزه‌های آن، بهترین شیوه است. معصومین(ع)، این معارف را در قالبهای مختلف، متناسب با موضوع، بیان فرموده‌اند که از طریق روایات تفسیری به دست ما رسیده است. موضوعات اخلاقی و تربیتی در زمره مطالبی است که در ذیل آیات مربوط به آن، با شیوه‌های مختلف بیان شده است. یکی از این اسلوب‌ها استفاده از تشبیه است. زبان اهل بیت(ع) همان زبان رایج در عرف است؛ در زبان عرفی تشبیه ازجایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده، عقلا با تشبیه معقول به محسوس و تشبیه حقایق ماوراء طبیعت به امور طبیعی، فرایند تفهیم و تفاهم را سامان می‌دهند. این پژوهش که تنها در روایات تفسیری از تفسیر نورالثقلین با محوریّت اخلاق و با روش تحلیلی توصیفی صورت گرفته نشان می‌دهد، روایات تشبیهیِ تفسیر مورد نظر، در باب رذائل، به صورت قابل توجهی از روایات تشبیهی در حوزه فضائل، بیشتر است؛ این مطلب اینگونه قابل تحلیل است که پاک کردن وجود انسان از زشتیها، مقدّم بر کسب نیکیها بوده و تا وجود انسان از آن پاک نشود، آماده اثرپذیری از فضائل، نخواهد بود. همچنین در بخش رذائل، روایات تشبیهی، عمدتاً مربوط به امور باطنی است که دلیل آن، می‌تواند مخفی بودن آثار مخرّبِ آنها باشد. در نهایت می‌توان گفت استفاده از تشبیه در موضوعات اخلاقی و تربیتی با هدف تبیین بهتر مطلب، تصویرسازی ذهنی و اقناع مخاطب، انجام شده تا فهم آن را تسهیل کند.

Analytical study of simile in moral and educational interpretive narrations of Noor alThaqalin interpretation

The Holy Quran, as an eternal book that contains the constitution of Islam, needs to be explained. To access the pure teachings of the Qur'an, referring to the infallible is the best way. The Infallibles (PBUH) have expressed these teachings in various formats, appropriate to the subject, which have reached us through interpretive narrations. Ethical and educational issues are among the topics that have been expressed in different ways.Which of these methods is the use of simile; Because the language of the Ahl alBayt (AS) is the common language in custom in which the use of this method is common due to the simplification of reasonable issues. The result of this research, which has been done by analyticaldescriptive method, shows that the metaphorical narrations of the desired interpretation about vices are significantly more than theThis can be analyzed in such a way that the purification of human existence from ugliness precedes the acquisition of virtues, and until human existence is purified from it, it will not be ready to be affected by virtues. Also, in the section on vices, metaphorical narrations are mainly related to esoteric affairs, the reason for which may be the hidden nature of their destructive effects. Finally we can say metaphorical The use of analogy in moral and educational subjects has been done with the aim of better explaining the subject, mental imagery and persuasion of the audience, to help to understand it correctly.narrations in the field of virtues;