معناشناسی واژه‌‌ی «وعد» و مفاهیم تربیتی آن در قرآن کریم

«وعد» از واژگان پرکاربرد قرآن کریم است که در لغت به معنی عهد می‌باشد و در اصطلاح عبارتست از تعهّد کردن به انجام امری، خواه آن امر خیر باشد یا شرّ، و اختصاص پیدا کردن به یکی از آنها بواسطه قرینه، معین می‏شود. بررسی دقیق این واژه و مفاهیم آن، می تواند زمینه ی فهم بهتر مفاهیم و آموزه های قرآنی را فراهم سازد. این پژوهش با روش معناشناسی به‌تبیین معنای واژه ی «وعد» در قرآن پرداخته، سپس مفاهیم تربیتی مترتب بر آن را مورد بررسی قرار داده است. براساس یافته‌های پژوهش که با تحلیل کاربردها و استخراج مفاهیم واژگان انجام گرفته است، مشخص گردید که مولفه های معنایی واژه ی وعد بر حسب وجوه اشتراک به دو دسته تقسیم می شود: دسته ای اول از مولفه های معنایی «وعد» مربوط به وعده یا    وعده های خداوند است که در آیات متعددی وعده یا وعده هایی به خداوند نسبت داده است؛ و این دسته خود در دو طیف(مصداق) قابل تقسیم بندی است: الف) مقصود از وعده ی الهی، دلالت زبانی و قولی است که به عنوان وعده ای از جانب خداوند تصریح شده است. ب) مقصود از وعده ی الهی، سنّت ها و قوانینی است که به عنوان امور تکوینی الهی در نظام هستی جریان دارد. دسته ی دوم از مولفه های معنایی «وعد» مربوط به وعده یا وعده های انسان است که به صورت دلالت زبانی و قولی می باشد و در برخی از آیات به برخی از انسان ها نسبت داده شده است. همچنین مشخص شد که وعده های الهی به لحاظ تربیتی، مفاهیم مختلفی دربردارد و در یک دسته بندی می توان مفاهیم تربیتی مترتب بر آن را در دو حوزه برشمرد و موثر دانست: الف) حوزه ی شناخت؛ شامل همچون: خداشناسی، انسان شناسی و هستی شناسی. ب) حوزه ی عمل؛ از جمله: ازدیاد ایمان و ترغیب و تشویق.