مبانی کنترل هیجان از دیدگاه قرآن با نقد نظریه ژان پیاژه

هدف از پژوهش حاضر بررسی مبانی کنترل هیجان از دیدگاه قرآن با نقد نظریه پیازه است. پیچیده‌ترین ابعاد وجودی انسان، بعد روانی و معنوی اوست که بعد روانی انسان را هیجانات تشکیل می‌دهد و به سبب همین پیچیدگی هنوز دانشمندان نتوانسته‌اند به تعریفی جامع از آن دست یابند. این پژوهش با ارائه تعاریفی جامع از هیجان و تبیین مفاهیم اساسی مربوط به این مقوله روانشناختی، دیدگاه قرآن را به عنوان کامل‌ترین نسخه هدایت بشری در حوزه مدیریت و کنترل هیجانی با نقد نظریه پیاژه مورد بررسی قرار داده است. قرآن کریم برای مدیریت رفتار انسانی، انسان را به خودآگاهی، خودسازی و تهذیب و شناخت فضیلت‌ها و زیبایی‌های اخلاقی تشویق می‌کند که مقدمه‌ای برای خداشناسی است. این کنترل رفتارهای درونی و بیرونی، همان مدیریت هوش هیجانی است. با نگاهی به آیات قرآن مشخص می‌شود که تشویق‌ها، ترس‌ها و توصیه‌های قرآن برای زندگی دینی و ایمانی ریشه در هیجانات انسانی دارد. همین‌طور که نظریه‌هایی که روانشناسان غربی مثل پیاژه در باب موضوعات روانی مثل هوش و هیجان اراده نموده‌اند، یک نگاه متعالی از نوع نگاه ادیان الهی نیست، بلکه تحت تاثیر زیست شناسی، انسان را یک ارگانیزم بسیار پیشرفته می‌داند که برای رسیدن به تعادل نهایی و همچنین سازگاری با محیط و حل مشکلات خود نیاز به کسب دانش دارد. بنابراین باید روانشناسان مسلمان با انجام تحقیقات مبتنی بر منابع غنی اسلامی که در راس آنها کتاب وحی قرآن کریم قرار دارد، به این موضوع توجه نمایند که نظریه‌های برخواسته از ذهن و اندیشه روانشناسان غربی به خصوص در بحث هیجان و هوش هیجانی نمی‌تواند جوابگوی همه نیازهای جوامع اسلامی باشد بنابراین مطالعه کنترل و مدیریت هیجانات و هوش هیجانی از دیدگاه قرآن و از دیدگاه مکتب اسلام نیازمند مطالعات گسترده و از ابعاد گوناگون می‌باشد و این مطالعه می‌تواند به عنوان مقدمه‌ای برای ورود در این مبحث بسیار مهم و ضروری جامعه امروزی باشد.