رویکردی ساخت‌گرا به معناشناسیِ «عمل صالح» در قرآن کریم

«عمل صالح» یکی از ترکیب‌های وصفیِ بسیار پرکاربرد در قرآن کریم است. مراد خداوند از این عبارت چیست؟ مفسران برای دستیابی به پاسخ آن، از روش‌های گوناگون بهره جسته‌اند. در این پژوهش، از روش معناشناسی ساختگرا استفاده شده است. هدف این مقاله، نشان دادن دوایر معناییِ «عمل صالح» و دستیابی به معنای آن است. از این رو، نخست بر اساس معناشناسی تاریخی، ریشه شناسی آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس بر پایۀ معناشناسی ساخت‌گرا، دوایر معناییِ «عمل صالح» با توجه به دوایر معناییِ واژه‌های متقارب آن: «خیر»، «حسن» و «معروف» و واژه‌های متقابل آن: «کذب»، «فسق» و «فساد»؛ تجزیه و تحلیل شده است. نگارنده، ضمن پذیرش اجمالی تعریف مشهورِ «عمل صالح» یعنی جمعِ حُسن فعلی و حُسن فاعلی در یک عمل، بر نقش تعیین کنندۀ «ولی» و «عقل» و ارتباط آن با «هدفِ» عمل تاکید ورزیده و بر دوایر معناییِ ایمان، اخلاص، استمرار و تکرار، وسعت، تناسب و عاملِ زمان و شخص در معناشناسیِ «عمل صالح» پای فشرده و درجات و مراتبی برای «عمل صالح» برشمرده است.

The semantics of work righteousness in the Holy Qur'an; a Structural approach

One of the most adjectival Phrases of the Holy Qur'an is work righteousness. What is God's word about this statement? The commentators have used various methods to achieve their answer. In this research, structural semantics method has been used. The purpose of this article is to show the meaning of work righteousness and achieve its meaning. Hence, first, on the basis of historical semantics, its etymology was examined and then on the basis of structural semantics, the semantic circles of work righteousness with respect to the semantic fields of their respective words: good(khier), good(hasan) and the good(ma'ruf) And its mutual terms: false, debauchery and corruption have been analyzed. The author, while accepting the emphasis on the wellknown definition of work righteousness, namely, the gathering of the good act and good acting in one act, emphasizes on the role of determining the leader and wisdom and its relation to the purpose of action, and on the semantics of faith, sincerity , The continuity and repetition, the breadth, proportion and factor of time and personality in the semantics of the work righteousness, and has counted degrees for work righteousness.