بررسی جایگاه تربیتی داستان حضرت نوح (ع) در مثنوی مولوی و انطباق آن با قرآن کریم

ارتباط عمیق مثنوی مولوی با قرآن، در میان آثار منظوم ادبیات فارسی بی نظیر است. در مثنوی، حکایت‏های قرآنیِ زندگی پیامبران به ویژه داستان زندگی حضرت نوح (ع) که سرشار از آموزه های تربیتی و تعلیمی است، 49 بار به‌صورت مستقیم در 14 سوره بیان‌شده است. مولوی، تنها شاعر ادبیات فارسی است که به نام همسر نوح اشاره کرده و گوشه ای از ناسازگاری های این همسر را بیان نموده است. همچنین، او بر اساس آنچه در قرآن آمده، عناد و ناسازگاری کنعان، فرزند نوح را تشریح کرده است که انسان های بسیاری چون او به کوه ثروت و امور مادی پناه برده اند. بر این اساس، مهم ترین پرسشی که دراین‌باره مطرح است مبانی تربیتی کردار نوح و همسر و فرزندش در مثنوی است که مولوی بر اساس قرآن مطرح کرده است؛ زیرا این مصائب نه‌تنها برای نوح پیامبر، بلکه برای بسیاری از بزرگان دین و خانواده های مختلف در طول تاریخ تاکنون اتفاق افتاده است، علاوه بر این، در کنار نعمت های ارزانی شده به ملت ها، امتحان و مجازات سرکشان همچنان ادامه دارد.این مقاله به شیوه ی توصیفی تحلیلی، ابعاد تکوینی و تشریعی چالش های تربیتی زندگی فرزند نوح و همسرش را از منظر قرآن و دیدگاه روان شناختی در مثنوی مولوی بررسی کرده است. نتایج پژوهش گویای آن است که زمینه ی انحراف در رویکردهای گوناگون تربیتی مادی (از قبیل وراثت، محیطِ خانواده، دوستان و جامعه) و معنوی (اراده و خودشیفتگی) برای خاندان نوح (ع) وجود داشته است.

Educational Position of the Story of Noah (A. S.) and His Family in "Rumi’s Masnavi" and the Quran

The deep connection between Rumi’’’’’’’’s Masnavi and the Qur’’’’’’’’an is unique among the poetic works of Persian literature. In Masnavi, the Quranic stories of the life of the prophets, in particular the story of the life of Noah (AS), which is full of educational and didactic principles, is expressed directly, implicitly, and allegorically. Rumi is the only poet in Persian literature who refers to the Noah’’’’’’’’s wife and points out some of inconsistencies of his wife. Based on the Qur’’’’’’’’an, Rumi also describes the conflict of Canaan, Noah’’’’’’’’s son, with a psychological look. Such difficulties and problems have always occurred not only to Noah the Prophet, but also to many religious figures throughout history. Therefore, in a descriptiveanalytical approach, this paper attempts to examine the educational challenges of the life of Noah’’’’’’’’s son from the Qur’’’’’’’’an and psychological perspectives in Molavi’’’’’’’’s Masnavi. It suggests that diverse educational factors, such as environment, inheritance, etc., have been the subject of deviation for Canaan.