بررسی تاثیر سبک‌های تفکر حسابرسان بر توانایی کشف سوءاستفاده از دارایی‌ها با تبیین نقش میانجی تردید حرفه‌ای

سوء استفاده از دارایی‌ها که یکی از گونه‌های تقلب به شمار می‌ رود، همواره یک نگرانی بالقوه‌ای برای مدیران، حسابرسان و ذینفعان شرکت‌ها تلقی می‌شود. علیرغم وجود قوانین سخت‌گیرانه، این پدیده همچنان در حال رشد است به‌طوری‌که سوءاستفاده از دارایی‌ها بیشترین فراوانی تقلب را در جوامع مختلف دارد. ولی در مطالعات انجام‌شده در حوزه حسابداری، کمتر به آن توجه شده‌ است. ازاین‌رو هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر سبک‌های تفکر کارکردی حسابرسان بر توانایی کشف سوء استفاده از دارایی‌ها با تاکید بر نقش میانجی‌گری تردید‌ حرفه ‌ای حسابرسان است. این تحقیق از نوع کاربردی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل حسابرسان شاغل عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در سال1400 می ‌باشد که تعداد 384 نفر به ‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه جمع‌آوری ‌شده و با استفاده از مدل‌ سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (pls) مورد تحلیل قرارگرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که سبک‌های تفکر کارکردی (شامل سبک قانونی، قضاوتی و اجرایی)، به‌طور مستقیم بر توانایی کشف سوءاستفاده از دارایی تاثیر مثبت دارد؛ ولی شدت تاثیر سبک تفکر اجرایی(پردازش اطلاعات ساده) ضعیف ‌تر از دو سبک تفکر قضائی و قانونی (پردازش اطلاعات پیچیده) است. همچنین تاثیر مثبت سبک های تفکر قضاوتی و اجرایی بر توانایی کشف سوء استفاده از دارایی‌ها با متغیر میانجی تردید ‌حرفه‌ای معنا‌دار است؛ ولی تاثیر مثبت سبک تفکر قانونی بر توانایی کشف سوء استفاده از دارایی‌ها با متغیر میانجی تردید ‌حرفه ‌ای معنا‌دار نیست. مطالعه نشان می‌ دهد که تردید‌‌حرفه ‌ای حسابرسان، توا‌نایی کشف را افزایش می‌دهد. یافته ‌های حاصل از این مطالعه می‌تواند در امر آموزش بهتر حسابرسان در دانشگاه و تدوین استانداردهای بهتر حسابرسی و اجرای بهتر کار حسابرسی و کشف تقلب به حسابرسان کمک کند.

examining the effect of auditor's thinking styles on ability of the detection of assets misappropriation, considering mediating effect of professional skepticism

assets misappropriation is one of the types of fraud that has the potential anxiety for managers, auditors, and firm’s stakeholders. in spite of strict rules, this phenomenon is increasing how assets misappropriation has the most frequencies in different societies.  but based on studies results in the accounting field, there is low paying attention on it. therefore, the aim of the present study was to investigate the effect of auditors’ functional thinking styles on the ability to detect assets misappropriation by emphasizing the mediating role of auditors’ professional skepticism.this research is of applied and survey type. the statistical population of the study includes auditors working as members of the iranian society of certified public accountants in 1400, of which 384 people were selected as the sample size. research data were collected through a questionnaire and analyzed using structural equation modeling by partial least squares (pls) approach. findings show that functional thinking styles (including legal, judicial, and executive styles) have a direct positive effect on the ability to detect asset misappropriation; but the intensity of the effect of executive thinking style (simple information processing) is weaker than the two styles of judicial and legal thinking (complex information processing). also, the positive effect of judgmental and executive thinking styles on the ability to detect the misappropriation of assets with the mediating variable of professional skepticism is significant; but the positive effect of legal thinking style on the ability but the positive effect of legal thinking style on the ability to detect the misappropriation of assets with the mediating variable of professional skepticism is not significant. the study shows that auditors’ professional skepticism increases their ability to detect misappropriation of assets.the findings can help auditors to better train auditors at the university and to develop better auditing standards and better performance of audit work and detect fraud.