بررسی کاربرد تئوری‌های انتشار نوآوری و رفتار برنامه‌ریزی‌شده در فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه توسط مدیران دانشگاه‌های ایران

هدف این پژوهش برقراری ارتباط مفهومی بین گزارشگری یکپارچه و ویژگی‌های یک نوآوری و بررسی امکان استفاده از تئوری‌های اشاعه نوآوری و رفتاربرنامه‌ ریزی‌شده برای پاسخ به این سوال است که چگونه می‌توان تاثیر مطلوبی بر ادراکات‌، نگرش‌ها و نیت‌های رفتاری مدیران دانشگاه‌ ها گذاشته و فرایند پذیرش گزارشگری یکپارچه را تسهیل نمود. در این پژوهش با استفاده از شیوه دلفی ساده و در دو مرحله در سال 1402، به ترتیب نظرات 36 نفر از خبرگان (14پژوهشگر، 15 مدیر و معاونین اداری و مالی دانشگاه‌های دولتی و 7 نفر نیز جزء سایر صاحب‌نظران) در دورهای اول و دوم مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها نشان می‌دهد که خبرگان شرکت‌کننده، در خصوص مطابقت نظری گزارشگری یکپارچه با ویژگی‌های منتخب نوآوری شامل جدید بودن، ایجاد تغییر، بهبود قابل‌توجه، شاخصی از موفق بودن، داشتن ارزش تجاری و سودمندی؛ اتفاق‌نظر دارند. بر این اساس یک مدل پیشنهادی جهت نشان دادن عوامل موثر بر پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاه‌های ایران با استفاده از تلفیق دو نظریه اشاعه نوآوری راجرز و رفتار برنامه‌ریزی‌شده آجزن مورد نظرسنجی واقع شده و به تایید خبرگان رسیده است. بنابراین، از طریق عوامل موثر بر پذیرش گزارشگری یکپارچه در دانشگاه‌ها که شامل دانش، متقاعدسازی، تصمیم‌گیری، اجرا و تایید است و همچنین ویژگی‌های درک شده از نوآوری (شامل مزیت نسبی، سازگاری، پیچیدگی، آزمایش‌پذیری و قابلیت مشاهده)، که در مرحله متقاعدسازی موثر هستند می‌توان بر ادراکات و نگرش‌ها و نیت‌های مدیران در خصوص پذیرش گزارشگری یکپارچه تاثیر گذاشت. در مدل تلفیقی پیشنهادی، طی مرحله متقاعدسازی، نگرش افراد شکل گرفته و این نگرش همراه با هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده، در مرحله تصمیم‌گیری منجر به پدید آمدن تمایل و قصد در افراد شده و درنهایت در مرحله اجرا، رفتار فرد تحقق می‌یابد. این یافته‌ها می‌تواند برای مدیران آموزش عالی سودمند باشد و به آنان کمک نماید درحالی‌که هم‌زمان درگیر اجرای مولفه‌های فنی گزارشگری یکپارچه می‌شوند، برای متقاعد کردن نیروی انسانی خود نسبت به‌فوریت نیاز به مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها و رفتارهای جدید، نیز تلاش نمایند.

investigating the application of theories of innovation diffusion and planned behavior in the adoption process of integrated reporting by university administrators in iran

the purpose of this research is to establish a conceptual communication between integrated reporting and the characteristics of an innovation and to investigate the possibility of using theories of innovation diffusion and planned behavior to answer the question of how to can a favorable effect on the perceptions, attitudes and behavioral intentions of university administrators and facilitate the integrated reporting adoption process. in this research, using a simple delphi method and in two stages in 2023, the opinions of 36 experts (14 researchers, 15 administrative and financial assistants of public universities and 7 other experts) have been examined and analyzed in the first and second rounds, respectively. the findings show that the participating experts are agree with theoretical compatibility of integrated reporting with the selected characteristics of innovation (including new/novel, change, significant improvement, an indicator of success, commercially valuable and beneficial/useful). based on this, a proposed model to show the factors influencing the acceptance of integrated reporting in iranian universities using the combination of rogers’ innovation diffusion theory and ajzen’s planned behavior has been surveyed and approved by experts. therefore, through factors influencing the adoption of integrated reporting in universities, which include knowledge, persuasion, decision, implementation and confirmation, as well as the perceived characteristics of innovation (including relative advantage, compatibility, complexity, trialability and observability), which in the persuasion stage are effective, it is possible to influence the perceptions and attitudes and intentions of managers regarding the adoption of integrated reporting. in the proposed integrated model, during the persuasion stage, people’s attitudes are formed, and this attitude along with perceived mental norms and behavioral control leads to the emergence of purpose and intention in people in the decision-making stage, and finally, in the implementation stage, the individual’s behavior is realized. these findings can be useful for higher education managers and help them to try to convince their human resources about the urgent need for a set of new values, beliefs and behaviors while they are engaged in the implementation of the technical components of integrated reporting.