تبیین عوامل تاثیرگذار بر کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری با اتکا بر دیدگاه‌های روان‌شناسی شناختی

تصمیمات سرمایه‌گذاری، بر تخصیص منابع در بازار سرمایه تاثیرگذار است و در نتیجه، کسب شناخت از ساز و کار و عوامل اثرگذار بر قضاوت و تصمیم‌گیری، اهمیت دارد. پژوهش حاضر، در گام نخست، تصویری یکپارچه از نظریه‎ها و دیدگاه‎ های مرتبط با کاربرد روان‎شناسی شناختی در حوزه قصاوت و تصمیم‎گیری فراهم می‎آورد. در گام دوم پژوهش، با استفاده از روش تحلیل تم، عوامل روان‎شناختی موثر بر کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری، در 40 مطالعه انجام شده طی سال‎های 2006 الی 2022، بررسی شده‎است. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد که تم‎های اصلی مرتبط با کیفیت قضاوت و تصمیم‎گیری سرمایه‎گذاری با اتکا بر نظریه ‎های روان‎شناختی عبارتند از: 1) استفاده از اطلاعات کیفی (روایی) علاوه بر اطلاعات کمی جهت انتقال اطلاعات، 2) سیر تاریخی تئوری‌های مرتبط با قضاوت و تصمیم‌گیری، 3) عوامل موثر در ایجاد تفاوت در کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری، 4) تاثیر احساسات و عواطف ضمنی و یکپارچه بر قضاوت و تصمیم‌گیری و 5) پیامدها (فواید توجه به عوامل اثرگذار بر کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری). همچنین، نتایج پژوهش حاضر بیان‎گر این است که کیفیت قضاوت‌ و تصمیمات سرمایه‌گذاری از تعامل عوامل مرتبط با شخص، نوع فعالیت و محیط تاثیر می‎گیرد. توجه به این عوامل جهت تبیین رفتار و قضاوت‌ سرمایه‎گذاری، می‌تواند مفید واقع شود.

identifying the factors affecting the quality of investors’ judgment and decision-making based on cognitive psychology

investors’ decisions affect the allocation of resources in the capital market so it is important to gain knowledge about the mechanism and factors affecting their judgment and decisionmaking. in the first step, this study, provides an integrated picture of the theories and viwpoints related to the application of cognitive psychology in the field of judgment and decisionmaking. in the second step of the research, the thematic analysis has been used to investigate the factors affecting the quality of investors’ judgment and decisionmaking from 2006 to 2022 using 40 papers published in international journals. analysis results related to the factors affecting the quality of investors’ judgment and decisionmaking show five main themes, including; (1) the usage of qualitative (narrative) information in addition to quantitative information to convey information, (2) historical course of theories related to judgment and decisionmaking, (3) effective factors making differences in the quality of judgment and decisionmaking, (4) impact of implicit and integrated feelings and emotions on judgment and decisionmaking, and (5) consequences (benefits of paying attention to the factors affecting the quality of judgment and decisionmaking). the results of this study show that decision and judgment of investors can be affected by the interaction of factors affecting the person, the type of activity (goal) and the environment, and it is necessary to pay attention to each of these factors in order to explain the behavior and judgments of investors.