رتبه بندی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی شرکتی

بر اساس نظریه نمایندگی و با وجود عدم تقارن اطلاعاتی بین مودیان مالیاتی و دولت، به طور طبیعی شرکت ها سعی می کنند در پرداخت مالیات اجتناب کنند. از سوی دیگر دولت ها با توجه به محدودیت های موجود در تلاشند با شناسایی مودیان مالیاتی پرریسک، مطابق قوانین و مقررات، مالیات حداکثری را وصول کنند و پژوهش گران این حوزه نیز به دنبال شناسایی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی هستند. این تحقیق با رویکردی کیفیکمی و با هدف رتبه بندی عوامل موثر بر اجتناب مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. برای انجام تحقیق حاضر، ابتدا با پرسش از 10 خبره دانشگاهی و مالیاتی مستقل نظر از هم، 37 عامل کمی موثر بر اجتناب مالیاتی در هشت بُعد، که بر اساس گزارش های منتشره در خصوص این شرکت ها قابل اندازه گیری است، شناسایی شد. سپس این عوامل و متغیر وابسته، اندازه گیری و با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری، اثرگذاری ابعاد، مورد آزمون قرار گرفت. در انتها براساس ابعاد تایید شده، با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجی توزیع شده بین همان خبرگان و تحلیل سلسله مراتبی، رتبه بندی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 77 شرکت بورسی بوده که به روش غربالگری انتخاب شدند و دوره زمانی آن، سال های 1395-1391 است. مصاحبه با خبرگان در سال 1396 انجام و پرسشنامه های رتبه بندی نیز در سال 1397 توزیع شد. نتایج تحقیق نشان داد ابعاد تایید شده و رتبه بندی آنها به شرح زیر است: عوامل تجاری، عوامل راهبری شرکتی، عوامل مربوط به حسابرس، عوامل مربوط به گزارش های مالی، عوامل مربوط به صنعت، ویژگی های عمومی، عوامل مربوط به بازار سرمایه و عوامل اجتماعی.

The Ranking of Effective Factors on Corporate Tax Avoidance

The Hierarchy of Effective Factors on Corporate Tax Avoidance Because of the information asymmetry within taxpayers and governments, commonly, the taxpayers try avoid the payment of tax. The problem can be explained by Agency theory. On the other hand, governmants try to maximize receiving tax by recognizing risky taxpayers and researchers try to recognize effective factors on tax avoidance. The aim of the research is the hierarchy of effective factors on corporate tax avoidance on Tehran stock exchange. In this research, first, 37 quantity factors are recognized that affect on corporate tax avoidance in 8 dimensions by interview with academic and professional experts that can be measure by corporate reports. Then the factors and dependent variable are measured and are tested the efficacy of the dimensions by structural equation model (SEM). Finally, based on confirmed dimensions, hierarcy is done by contributed analytic hierarchy process quastionaries with same experts. Statistic population in this research involves 77 companies listed in Tehran Stock Exchange during the period 20132017 that are selected by systematic delete. The interview with experts done at 2017 and questionaries contributed at 2018. Results show that the hierarchy of effective factors on corporate tax avoidance is: trading factors, corporate governance factors, auditor factors, financial reporting factors, industrial factors, public attributes, capital market factors and social factors.