بررسی امکان ارائه چارچوب نظری گزارشگری مالی اسلامی بر پایه منصفانه بودن؛ همگرا با استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی

به عقیده برخی حسابداران، گزارشگری مالی در کشورهای اسلامی بایستی بر پایه انصاف، احسان و اخلاق بنا شود. در این پژوهش، امکان تعدیل چارچوب فعلی گزارشگری متناسب با اهداف حسابداری اسلامی و انطباق فرآیند شناخت و گزارش رویدادهای مالی با شریعت مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) می باشد. در بخش کیفی به شیوه تحلیل محتوا؛ با کمک آیات قرآن، فتاوی دینی و نتایج پژوهش های قبلی، ضرورت تعدیل برخی از مولفه های چارچوب فعلی تبیین و در بخش کمی با استفاده از دو پرسشنامه جداگانه، نظر 30 نفر از متخصصین فقهی و 73 نفر از متخصصین مالی در این زمینه در سال 1397 دریافت و با کمک آزمون t تک گروهی تحلیل گردید. جامعه آماری در بخش فقهی؛ طلاب سطوح عالی و در بخش مالی؛ اعضای هیات علمی، حسابداران رسمی و کارشناسان بورس اوراق بهادار تهران بوده است. نتایج نشان می دهد: گزارشگری بر پایه ارزش های منصفانه، اندازه گیری سود براساس رویکرد ترازنامه ای، ارایه صورت ارزش افزوده، فهرست دارایی های مشمول زکات، صورت جریان های نقدی ناشی از وجوه شرعی، چک لیست رعایت الزامات زیست محیطی و افشای معاملات شبهه ناک، موجب شفافیت بیشتر و ارزیابی دقیق تر عملکرد مدیران و ریسک سرمایه گذاری در موسسات و ارزیابی میزان ایفای مسئولیت های اجتماعی و شرعی آنها می شود.

The Islamic Financial Reporting Goals and convergence with International Financial Reporting Standards (IFRS

According to some accountants, financial reporting in the islamic countries should be based on fairness, goodness and morality. This study examined the possibility of modifying the conventional framework for reporting in line with Islamic accounting objectives and to adapt the process of recognition and reporting financial events in accordance with the Shari'a principles. The research method is combination (qualitative and quantitative). In the qualitative section of the content analysis method, with the help of the Qur'an, Religious' Fatwa and the results of previous studies, the necessity of modifying some of the components of the conventional conceptual framework were expressed In the quantitative section, by using the two separate questionnaires, the viewpoints of 30 religious scholar and 73 financial specialists (faculty members of the universities, official accountants and senior experts of Tehran Stock Exchange) in 2018 were obtained and analyzed by using the singlegroup T test. The results show reporting on the basis of fair values, measuring earnings based on the balance sheet approach, presentation of the value added statement, disclosure of the cash flows arising from the religious funds, providing a list of the assets subject to Zakat, disclosure of the doubtful deals and submitting the ecological requirements checklist leads to greater transparency and more accurate assessment of the performance of managers, better evaluating the risk of investment in the enterprises and thire socialreligious responsibilities.