بررسی عوامل موثر بر قصد گزارشگری تقلب با استفاده از مثلث تقلب و تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده: از دیدگاه حسابداران

امروزه از گزارشگری تقلب به عنوان مکانیزم مهمی در پیشگیری و کشف تقلب یاد می شود. هدف این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر قصد گزارشگری تقلب توسط حسابداران با استفاده از ترکیب اجزای مثلث تقلب، به عنوان عوامل محیطی توجیه کننده قصد گزارشگری تقلب، و مولفه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط داده شده، که عوامل فردی توجیه کننده هستند، و ارائه الگویی تلفیقی به منظور تبیین قصد گزارشگری تقلب است. بدین منظور، پس از تبیین ارتباط میان اجزای مثلث تقلب و مولفه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط داده شده، تاثیر عوامل کنترل رفتاری ادراک شده، هنجارهای ذهنی، نگرش در مورد گزارشگری تقلب و تعهد اخلاقی بر قصد گزارشگری تقلب مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش، از نوع پژوهش های پیمایشی است و نمونه آماری پژوهش را 171 نفر از کارکنان حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس در سال 1397 تشکیل می دهند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به روش کمترین مربعات جزئی بیانگر این است که متغیرهای کنترل رفتاری ادراک شده، هنجارهای ذهنی، نگرش در مورد گزارشگری تقلب و تعهد اخلاقی دارای تاثیر مثبت و معناداری بر قصد گزارشگری تقلب هستند. نتایج پژوهش بیانگر این است که ترکیب مثلث تقلب و تئوری رفتار برنامه ریزی شده چارچوب تئوریکی مناسبی را برای پیش بینی قصد گزارشگری تقلب فراهم می آورد. از این رو، به منظور ترویج گزارشگری تقلب در شرکت ها ایجاد محیط اخلاقی قوی، بهبود کانال های گزارشگری و برنامه های انگیزشی، ایجاد خط مشی های مناسب کاهش نگرانی های ناشی از انتقام جویی حائز اهمیت است.

Investigating the Factors Affecting the Whistle-blowing Intentions Using the Fraud Triangle and the Theory of Planned Behavior: An Accountant's Perspective

Nowadays, whistleblowing is an important mechanism for detecting and preventing fraud. The purpose of the present research is to investigate factors that influence accountants rsquo; intentions of whistleblowing by integrating the fraud triangle components, as the external environmental factors that determine whistleblowing intention, and the extended theory of planned behavior, as the individual internal factors that determine whistleblowing intention. In doing so, the present research develops an integrated model for whistleblowing intentions. After examining the relationship between the components of the fraud triangle and dimensions of the theory of planned behavior, the model investigates the effects of perceived behavioral control, subjective norms, attitude toward whistleblowing, and moral obligation on whistleblowing intentions. The research uses surveys completed by 171 accountants of the companies listed in Tehran Stock Exchange and Fara Bourse in 2018. The results of testing hypotheses were obtained by exerting Partial Least Squares Structural Equation Modeling, and they indicate that perceived behavioral control, subjective norms, attitude toward whistleblowing, and moral obligation posit positive and significant effects on intentions of reporting fraudulent activity. The results suggest that the integration of the fraud triangle and the theory of planned behavior represents a parsimonious theoretical framework for predicting whistleblowing intentions. Consequently, in order to promote whistleblowing in companies, it is important to pay attention to promoting a strong ethical environment, improve reporting channels and incentive programs, and establish policies to reduce retaliation concerns.