مقایسه فعالیت مکانیزم های مغزی فعال‌سازی-بازداری رفتاری (Bas/Bis) و کارکرد انعطاف‌پذیری شناختی در زنان مبتلابه اختلال مصرف مواد و زنان سالم

مقدمه: یکی از آسیب‌های جدی به دنبال سوءمصرف مواد، آسیب مغزی و نقص‌های شناختی است که اهمیت نظری و بالینی اساسی دارد. این پژوهش باهدف مقایسه فعالیت مکانیزم های مغزی فعال‌سازی-بازداری رفتاری و کارکرد انعطاف‌پذیری شناختی در زنان مبتلابه اختلال مصرف مواد و زنان سالم انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع علّی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری شامل دو گروه، کلیه زنان وابسته به مواد در کمپ‌های ترک اعتیاد و کلیه زنان سالم شهر اصفهان بود. بدین منظور با توجه به ملاک‌های ورود و خروج تعداد 30 نفر از زنان وابسته به مواد به روش نمونه‌گیری هدفمند و 30 نفر زنان سالم به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سیستم فعال‌سازی-بازداری کارور و وایت، نرم‌افزار آزمون عصب روان‌شناختی ویسکانسین و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در سیستم فعال‌سازی رفتاری (bas) و کارکرد انعطاف‌پذیری شناختی تفاوت معنی‌داری وجود داشت به‌طوری‌که در آزمون عصب روان‌شناختی ویسکانسین گروه وابسته به مواد عملکرد ضعیف‌تری نسبت به گروه سالم داشتند. اما در سیستم بازداری رفتاری (bis) تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. نتیجه‌گیری: مصرف مواد مخدر در قشر پره فرونتال مغز و کارکردهای عصب روان‌شناختی (اجرایی) نقایص بیشتر و درازمدت را نشان می‌دهد. بررسی بنیادهای عصبی-رفتاری در افراد وابسته به مواد می‌تواند راهگشای متخصصان در استفاده از برنامه‌های توان‌بخشی شناختی و مداخلات پیشگیرانه در اعتیاد باشد.