بررسی امکان استفاده از پساب تصفیه خانه فاضلاب در شبکه های آبیاری و زهکشی مطالعه موردی: بوئین زهرا

به دلیل کمبود منابع آب و افزایش روزافزون تقاضا برای آن، فاضلاب تصفیه ‌شده در صورت تامین استانداردهای کشاورزی می‌تواند به عنوان یک منبع جایگزین یا تکمیلی آب در جهت رسیدن به کشاورزی پایدار مطرح باشد. در این مطالعه، با توجه به مشکل کم‌آبی و وجود زمین‌های مستعد کشاورزی در استان قزوین، به‌ویژه در منطقه بوئین‌زهرا، امکان استفاده از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر قزوین در شبکه آبیاری و زهکشی بوئین‌زهرا بررسی شد. در مرحله نخست، وضعیت محیط زیست منطقه بوئین‌زهرا مورد مطالعه قرار گرفت و سپس، به مدت یک سال (1399-1398) نمونه‌برداری‌های ماهانه از فاضلاب خام ورودی و پساب خروجی انجام شد. تحلیل‌های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی این نمونه‌ها برای ارزیابی کارایی تصفیه‌خانه فاضلاب قزوین انجام شد. سپس، با بررسی الگوی کشت منطقه و نیازهای کیفی محصولات کشاورزی، برنامه‌ای برای توسعه شبکه آبیاری و زهکشی بر اساس کمیت و کیفیت پساب تولیدی تدوین شد. بررسی‌های انجام شده شامل انتقال ثقلی، افت شدید آبخوان، خصوصیات خاک و الگوی کشت منطقه بود. با در نظر گرفتن این عوامل و مقبولیت اجتماعی طرح، توسعه شبکه با استفاده از 20/8 میلیون متر مکعب پساب سالانه و پوشش 2000 هکتار از زمین‌های بوئین‌زهرا پیشنهاد شد و الگوی کشت و سیستم آبیاری مناسب تعیین شد. در نهایت، با توجه به اهمیت مسائل بهداشتی و زیست‌محیطی، یک برنامه جامع برای پایش کیفی اجزای مختلف طرح شامل پساب، خاک، محصولات کشاورزی و کارگران شاغل در پروژه تهیه و ارائه شد تا از استفاده پایدار و ایمن از این منبع اطمینان حاصل شود.

investigating the potential of using effluent of sewage treatment plant in irrigation and drainage networks;a case study of buin zahra

due to the scarcity of water resources and ever-increasing demand for it, treated wastewater, if meeting agricultural standards, can serve as an alternative or supplementary water source for achieving sustainable agriculture. in this study, considering the water shortage problem and the presence of arable lands in the province of qazvin, especially in the buin zahra region, the potential of using the effluent of qazvin’s sewage treatment plant in buin zahra’s irrigation and drainage network was investigated. in the first phase, the environmental status of the buin zahra region was studied, and subsequently, for one year (2019-2020), monthly samples were taken from the raw wastewater inflow and the treated effluent. physical, chemical, and microbial analyses of these samples were conducted to evaluate the efficiency of the qazvin sewage treatment plant. based on the area’s cropping pattern and the quality requirements of agricultural products, a plan for the development of the irrigation and drainage network was devised, considering the quantity and quality of the produced effluent. the evaluations included gravitational transfer, significant aquifer depletion, soil characteristics, and the area’s cropping pattern. taking these factors and the social acceptance of the plan into account, the network development was proposed using 20.8 million m3 of effluent annually, covering 2000 ha of buin zahra’s lands, and the appropriate cropping pattern and irrigation system were determined. finally, given the importance of health and environmental issues, a comprehensive program for monitoring the quality of various components of the plan, including effluent, soil, agricultural products, and project workers, was prepared and presented to ensure the sustainable and safe use of this resource.