راهبردهای بهبود و توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در مزارع زعفران با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک (Swot)

زعفران در ایران که عمدتا در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی تولید می‌شود، یکی از محصولات راهبردی بخش کشاورزی در این کشور است که با توجه به تقاضای  بازارهای جهانی برای این محصول، رشد و توسعه آن می‌تواند زمینه‌های درآمد‌زایی و اشتغال‌زایی بیشتری را نسبت به قبل فراهم آورد.  پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه می‌توان با بهبود روش‌های مکانیزاسیون در مراحل مختلف تولید این محصول، باعث افزایش تولید آن شد.  این پژوهش کاربردیتوسعه‌ای و روش بررسی آن توصیفیتحلیلی است.  با بهره‌گیری از مدل swot که از مهم‌ترین مدل‌های برنامه‌ریزی راهبردی محسوب می‌شود، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای روش‌های مکانیزاسیون در فرآیند تولید زعفران در منطقه، بررسی و شناسایی و مناسب‌ترین راهبردها برای توسعۀ مکانیزاسیون آن ارائه شد.  بر اساس نتایج تحقیق، در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (ضعف و قوت) جمع نمره‌های نهایی 73/2 شده است که نشان می‌دهد نقاط قوت از نقاط ضعف بیشتر است.  همچنین، ماتریس عوامل خارجی (تهدید و فرصت) نیز با مجموع امتیاز 67/2 نشان‌دهندۀ آن است که در وضعیت موجود می‌توان با تقویت فرصت‌ها در مقابل تهدید‌ها واکنش راهبردی مناسب را نشان داد.  بنابراین، راهبرد تهاجمی (so) بهترین راهبرد جهت حرکت به سمت بهبود و توسعۀ مکانیزاسیون در مزارع زعفران در استان خراسان است.  با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمّی (qspm) استراتژی‌های برتر در راهبرد تهاجمی تعیین گردید.

Strategies for Improvement and Development of Agricultural Mechanization in Saffron Farms Using Strategic Factors Analysis (SWOT)

Iranian saffron is produced mainly in the provinces of Khorasane Razavi and Khorasane Jonoobi and is a strategic product of the agricultural sector. The high demand in the global market for saffron provides employment opportunities. Increasing production by improving mechanization methods at the various stages of production is the major challenge. The research format of this study was applieddevelopment and the method was a crosssectional survey. The SWOT model of strategic planning was the most important model for determining the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of mechanization in saffron production. These were identified and evaluated and the best strategy for the development of mechanization was determined. The results showed that the sum of the final scores of the internal matrix factors (strengths and weaknesses) was 2.73. This indicates that the strengths were greater than the weaknesses. The matrix of external factors (opportunities and threats) had a total score of 2.67, which indicates that the current situation can be strengthened in the face of threats and opportunities with an appropriate strategic response. An aggressive strategy is best for improvement and development of farm mechanization in the Khorasan provinces. The  superior strategies were determined using the quantitative strategic planning matrix (QSPM).