بررسی اثر طیف های مختلف نوری بر رشد و مورفولوژی کاهو در سامانۀ کارخانۀ گیاهی

اخیرا توجه زیادی به تولید گیاهان در کشت های عمودی سامانۀ کارخانۀ گیاهی معطوف شده است، زیرا امکان رشد گیاه را فارغ از شرایط آب‌ و ‌هوایی با مصرف بهینۀ منابع فراهم می‌کند. هدف تحقیق حاضر، بررسی رشد و عملکرد گیاه کاهو (lactuca sativa l.) در سامانۀ طبقاتی کارخانۀ گیاهی تحت اثر طیف های مختلف نور مصنوعی است. در این آزمایش گیاهان در بستر کشت هیدروپونیک با سامانۀ بازچرخ تکنیک جریان مواد غذایی پرورش یافتند. به منظور اجرای آزمایش، از طرح کاملا تصادفی استفاده شد. برای تامین نیاز نوری گیاه از دیودهای ساطع‌کننده نور (led) شامل طیف‌های قرمز و آبی (rb) با نسبت‌‌های (rb,90:10-rb,80:20-rb,70:30)، قرمز و آبی و قرمزدور (rbfr) با نسبت (rbfr,3:1:1) و قرمز و سفید (rw) با نسبت (rw,1:1) و با طول مدت نوردهی 18 ساعت و شدت نور 20±250 میکرومول بر مترمربع در ثانیه استفاده شد. بیشترین سطح برگ و وزن بوته، بر اثر نور rb,80:20 مشاهده شد و گیاهان رشدیافته بر اثر نور rbfr واکنش اجتناب از سایه شامل افزایش ارتفاع گیاه همراه با کمترین سطح برگ را نسبت به سایر تیمار های نوری نشان دادند. بنابراین، طیف rb,80:20 به دلیل داشتن بالاترین ویژگی های رشدی و عملکردی به عنوان بهترین طیف برای تولید محصول کاهو در سامانۀ کارخانۀ گیاهی معرفی می شود.

effect of different light spectra on growth and morphology of lettuce in plant factory system

in recent decades, production of crops in plant factory vertical systems attracted lots of attention since it makes possible crop production with optimum consumption of resources, irrespective of climate conditions. in the present study, growth and yield of the lettuce (lactuca sativa l.) in the plant factory vertical system under artificial light were investigated. to do so, the plants were grown in a hydroponic system using nutrition film technique (nft). completely randomized design was used to study the impact of different light spectra using light emitting diodes (led), modules including red and blue (rb) lights with different ratios (rb,90:10 – rb, 80:20 – rb, 70:30), red, blue, and far red (rbfr in 3:1:1 ratio), and red and white (rw in 1:1 ratio). lighting period was set to 18 h at an intensity of 250 μ.mol m-2 s-1. the highest leaf area and plant weight, as the main yield characteristics of lettuce, were detected under rb 80:20 treatments. the plants grown under rbfa showed shade avoidance responses (tall plants with low leaf area), which is not favourable for lettuce production. in conclusion, due to having the best growth and yield under rb 80:20 light spectra, it is introduced as the best light spectrum for production of lettuce plants in plant factory system.