فراتحلیل اثر زیرشکنی بر عملکرد سیب‌زمینی

تراکم خاک عاملی منفی برای رشد گیاهان است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر خاک‌ورزی عمیق (زیرشکنی) بر عملکرد سیب‌زمینی با استفاده از مطالعات و پژوهش‌های داخلی و خارجی و به کارگیری روش فراتحلیل است. بدین‌منظور مقاله‌ها، گزارش‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌های دانشجویی در فاصلۀ زمانی 1344 تا 1400 با استفاده از واژه‌های کلیدی مرتبط با زیرشکنی در محصول سیب‌زمینی مرور شد. پس از کنترل کیفی، 23 مطالعه برای مقایسۀ زیرشکنی (شامل زیرشکنی رایج، زیرشکنی ردیفی قبل از کاشت و زیرشکنی بین ردیفی بعد از کاشت) با خاک‌ورزی رایج بدون زیرشکنی با استفاده از مدل تصادفی وارد فرایند فراتحلیل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، با توجه به اندازۀ اثر کل (0.37=smd)، می‌توان نتیجه گرفت که زیرشکنی اثر مثبت بر افزایش عملکرد سیب‌زمینی داشته و در کل  باعث افزایش 3.92 درصد در عملکرد سیب‌زمینی شده است. زیرشکنی رایج، زیرشکنی ردیفی قبل از کاشت و زیرشکنی بین ردیفی بعد از کاشت عملکرد سیب‌زمینی را به ترتیب 1.23، 5.18 و 4.75 درصد نسبت به تیمار کنترل (بدون زیرشکنی) افزایش داده‌ است. توصیه می‌شود در محصول سیب‌زمینی یا از زیرشکنی بین ردیفی (به عمق 45-35 سانتی‌متر)  بعد از کاشت یا زیرشکنی ردیفی (به عمق 50-40 سانتی‌متر) قبل از کاشت استفاده شود. زیرشکنی رایج به دلیل تاثیر کم بر عملکرد سیب‌زمینی و نیز هزینه بالا توصیه نمی‌شود.

meta-analysis of the effect of subsoilinge on potato yield

soil compaction is a negative factor for plant growth. the purpose of this research is to investigate the effect of deep tillage (subsoiling) on potato yield using domestic and foreign studies with meta-analysis method. for this purpose, articles, research reports and student thesis between 1966 and 2021 were reviewed using key keywords related to subsoiling in the potato. finally, after quality control, 23 studies were entered into the meta-analysis process to compare deep tillage (including conventional subsoiling, in row subsoiling before planting and inter-row subsoiling after planting) with conventional tillage without subsoiling using a random model. based on the results, according to the total effect size value (smd = 0.37), it can be concluded that subsoiling has had a positive effect on the increase of potato yield and has caused a 3.92% increase in potato yield. conventional subsoiling, in row subsoiling before planting and inter-row subsoiling after planting increased potato yield by 1.23, 5.18 and 4.75%, respectively, compared to the control treatment (without subsoiling). it is recommended to use either inter-row subsoiling (to depth of 35-45 cm) after planting or in row subsoiling (to depth of 40-50 cm) before planting in the potato crop. conventional subsoiling is not recommended due to low impact on potato yield and high cost.