اندازه‌گیری شاخص‌های انرژی برای تولید ذرت دانه‌ای در سامانه‌های مختلف خاک‌ورزی

اجرای روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی علاوه بر این‌که حاصلخیزی خاک را افزایش می دهد، کاهش مصرف انرژی و هزینه تولید را به دنبال دارد. این تحقیق به منظور بررسی شاخص های انرژی ذرت دانه‌ای در سامانه‌های مختلف خاک ورزی (مرسوم، کم‌خاک‌ورزی با دیسک، کم‌خاک‌ورزی با چیزل پکر، بی‌خاک‌ورزی) در مزارع منطقه ارزوئیه در استان کرمان در سال زراعی 1396 اجرا شد. برای این‌منظور، پرسشنامه‌ای تهیه و داده‌ها از طریق مصاحبۀ حضوری با کشاورزان جمع‌آوری شد. در این بررسی شاخص‌های بازده انرژی، افزوده خالص انرژی، بهره‌وری انرژی، انرژی ویژه و کارایی مصرف آب محاسبه و تحلیل شد. نتایج بررسی ها نشان داد که بیشترین بازده انرژی (81/1 مگاژول بر هکتار) و بیشترین افزوده خالص انرژی (51402 مگاژول بر هکتار) از کم خاک ورزی با دیسک به دست می آید. شاخص بهره وری انرژی برای سامانه‌ های خاک ورزی مرسوم، کم‌خاک‌ورزی با دیسک، کم‌خاک‌ورزی با چیزل پکر و بی‌خاک‌ورزی به ترتیب 115/0، 115/0، 123/0 و 110/0 کیلو‌گرم به ازای مصرف هر مگاژول انرژی محاسبه شد. بیشترین انرژی ویژه (9 مگاژول بر کیلوگرم) از خاک ورزی مرسوم و کمترین انرژی ویژه (1/8 مگاژول بر کیلوگرم) از کم خاک ورزی با دیسک حاصل شد. بیشترین کارایی مصرف آب (85/0 کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب) در کم خاک ورزی با دیسک دیده شده است. یافته‌های این مطالعه نشان می دهد که در زراعت ذرت دانه‌ای در این منطقه بیشترین مقدار انرژی مصرفی به ترتیب در تامین آب آبیاری، مصرف کود شیمیایی، به کارگیری ماشین‌های کشاورزی و سوخت مصرف می شود. اصلاح روش‌های آبیاری، مصرف بهینۀ کودهای شیمیایی و استفاده از سامانه‌‌های کم‌خاک‌ورزی برای تولید ذرت دانه‌ای می‌تواند در بهبود نسبت انرژی و افزایش درآمد کشاورزان منطقه موثر باشد.

Measurement of Energy Indices in Corn Production under Different Tillage Systems

Minimum tillage and no tillage methods not only increase soil fertility but also reduce energy consumption and production costs. This study was performed to determine the energy indices in corn production under different tillage systems (conventional tillage, minimum tillage by disk, minimum tillage by chisel packer, and no tillage) in corn farms of Orzuiyeh region, Kerman province in 2017. For this purpose, questionnaires were filled by farmers and the necessary data were collected through interviews with them. In this study, energy efficiency, net energy gain, energy productivity, energy intensity and water use efficiency indices were calculated and analyzed. Results of this study showed that the maximum energy efficiency (1.81 MJ / ha) and maximum net energy gain (51402 MJ / ha) were achieved in minimum tillage by disk treatment. Energy productivity index was equal to 0.155, 0.155, 0.123 and 0.105 kg / ha for conventional tillage, minimum tillage by disk, minimum tillage by chisel packer and no tillage respectively. Maximum energy intensity (9 MJ/kg) was found in conventional tillage and minimum energy intensity (8.1 MJ/kg) was calculated in minimum tillage by disk treatment. Maximum water use efficiency (0.85 kg/m3) was found in the treatment of minimum tillage by disk. The results of this study also indicated that in corn cultivation in Orzuiyeh region, the maximum amount of energy consumptions occur in water supply, fertilizer application, machinery equipment and fuel  respectively. Modification of irrigation methods, optimation of fertilizer consumption and using minimum tillage methods may improve energy ratio and increase farmer’s income in corn production in Orzuiyeh region.