ارزیابی سامانه های نشاکار نیمه خودکار برای کاشت نشای ریشه‌لخت چغندرقند

در سال‌های اخیر، توسعۀ کاشت نشایی چغندر‌قند با نشای ریشه ‌لخت جزو اولویت های وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. این نوع نشا که در کرت‌های خزانه به ‌صورت سنتی پرورش می‌یابد، از نظر اندازه غیریکنواختی زیادی دارد و بدین لحاظ امکان کاشت تمام خود‌کار آنها با فناوری غیرهوشمند وجود ندارد. در این راستا، با هدف معرفی یک ماشین نشا‌کار نیمه‌خودکار برای کاشت نشای ریشه‌لخت، دو ماشین (تیمار) یکی مجهز به چرخ دوار با انگشتی‌های نشاگیر و دیگری مجهز به سامانۀ انتقال سقوطی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی مقایسه شدند. در روش سقوطی، افتادن نشاها با طول های متفاوت، منجر به قرار گرفتن طوقۀ آنها در عمق‌های مختلف می‌گردید و در نتیجه کمتر از یک‌سوم نشا‌های کاشته‌ شده استقرار می‌یافت. در روش انتقال با استفاده از چرخ‌انگشتی دوار نیز غیریکنواختی نشا‌ها موجب می شد نشاها با خاک به اندازۀ کافی پوشش داده نشوند؛ نتیجه آن بود که کمتر از دوسوم نشا‌ها استقرار می یافتند. بدین لحاظ، با حذف سامانه های انتقال نشا از این ماشین ها و بهینه‌سازی آنها به ‌گونه‌ای که امکان جایگذاری مستقیم نشا در شیاربازکن‌ها توسط کارگر فراهم گردد، این دو ماشین مجددا در قالب طرح کاملا تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. با حذف سامانه‌‎های انتقال نشا، کیفیت نشاکاری به طور قابل توجهی بهبود یافت و از بین دو ماشین بهینه‌سازی شده، نوع مجهز به واحدهای شناور با پشته‌سازهای دیسکی، توانست با 86 درصد استقرار کامل نشاها، کاشت قابل قبولی را ممکن سازد. با این حال، پایین بودن ظرفیت مزرعه‌ای ماشین هنوز استفاده از آن را برای مزارع بزرگ با ابهام مواجه می سازد.

Evaluation of SemiAutomatic Systems in Transplanting of SugarBeet BareRoot Seedlings

In recent years, expanding of technics in transplanting of sugar beet bareroot seedlings has become one of the priorities of the Ministry of Agriculture of Iran. Bareroot seedlings grown in traditional nursery plots, have no uniformity in root size, therefore automatic transplanters are not so efficient to put seedlings properly into the furrows or to cover them properly with soil. To introduce a semiautomatic transplanter, common methods of conveying seedlings to the soil, including rotary grippers and gravitational delivery tube, were evaluated in a completely random design experiment. In gravitational method, dropping seedlings with different lengths into the bottom of the furrow resulted a non uniform placement of their crowns, leading to establishment of less than one third of total planted seedlings. Implication of rotary grippers also caused some seedlings to be partly uncovered resulting in establishment of less than two third of total seedlings. Therefore, manual placement of seedlings directly into the soil opener was considered as an intelligent method for proper lodging of seedlings. By omitting the conveying mechanisms of the machines and modifying them for direct transfering of seedlings into the furrows, the quality of transplantation was considerably improved. Among the modified machines, the one with disk ridgers and floating units had an acceptable result with 86% stand establishment. However, low field capacity of the machine still does not guarantee the feasibility of the method in large scale sugar beet farms.