نقش اشتغال در الگوی ساختار - رفتار- عملکرد کارخانجات قند و شکر

مقدمه و هدف: موفقیت یا عدم موفقیت یک شرکت تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد. سه مولفه مدیریتی شامل رفتار شرکت در داخل سازمان، ساختار بازار و عملکرد شرکت را نمی‎توان جدا از یکدیگر دانست. عملکرد شرکت‎ها در هر صنعت، تحت تاثیر رفتار آن‎ها قرار دارد. از طرف دیگر ساختار بازار هم بر عملکرد و هم بر رفتار اثرگذار است. اما خود ساختار بازار نیز وابسته به رفتار شرکت‎ها با یکدیگر دارد. در این راستا، تعداد شاغلین و ایجاد کسب و کار جدید به نوع و شدت رابطه بین این سه مولفه بستگی دارد. بر پایه اثرات پسین یا پیشین سه نظریه مدیریتی وجود دارد: نظریه ساختارگرایان که معتقدند جهت علیت از ساختار به رفتار و سپس عملکرد است. در واقع، رفتار بنگاه‌ها و تصمیم آنها مبتنی بر همکاری و ائتلاف یا رقابت با یکدیگر، متاثر از ساختار بازار است. ساختار و نحوه رفتار بنگاه‌ها در بازار مجموعاً عملکرد بازاری بنگاه‌ها را شکل می‎دهد. در مقابل نظریه شیکاگو قرار دارد. برخلاف نظر ساختارگرایان، جهت علیت را از عملکرد بازار که در کارایی، پیشرفت فنی، نرخ سودآوری، میزان تولید، فروش، صادرات و اشتغال منعکس می‌شود به سایر عناصر بازار می‌دانند. در نظریه سوم، رفتار شرکت‎ها اصل محسوب شده است. آنها الگوی رفتاری بنگاه‌ها را عامل موثر در شکل‎گیری عملکرد بازار می‎داند. بر این اساس، ساختار در عملکرد بازار چندان موثر نیست، بلکه رفتار بنگاه‌ها عنصر اساسی و تعیین کننده عملکرد می‎باشد. هدف این مطالعه اندازه‎گیری اثر اشتغال بر عملکرد مالی شرکت‎های قند و شکر و شناسایی پاردایم ساختار- رفتار و عملکرد است.مواد و روش‎ها: اطلاعات هشت شرکت تولیدکننده قند و شکر که سهام آنها در بورس خرید و فروش می‎شود، طی چهار سال 1397-1400 جمع‎آوری گردید. با توجه به داده‎های قابل دسترس، از متغیرهای شاخص هرفیندال، هزینه تحقیق و توسعه و سود ناخالص به‎ترتیب برای سنجش مولفه‎های ساختار، رفتار و عملکرد استفاده شد. به‎منظور محاسبه متغیرهای مورد نیاز برای تشکیل معادلات مورد نظر، از صورت‎های مالی کارخانجات قند و شکر در استان‎‏های مختلف کشور استفاده گردید. متغیرهای نوع مالکیت بنگاه، سهم مالکیت دولتی و تعداد نیروی کار به‎عنوان متغیرهای برون‌زای مدل به‎کار گرفته شد. متغیرها در یک دستگاه معادلات همزمان پنلی الگوسازی گردید. برای تخمین پارامترهای دستگاه معادلات همزمان از برآوردگرهای سیستمی (روش‎های اطلاعات کامل) استفاده گردید. یافته‎ها: نتایج نشان داد حدود 1100 کارگر در بخش تولید این واحدها فعال هستند. در بین صنایع مختلف، این صنعت نسبتا کاربر محسوب می‎شود. به‎طور میانگین سهم دولت در تامین سرمایه حدود 40 درصد بوده است. گرچه این معیار مناسبی برای نقش مدیریت بخش خصوصی نیست زیرا به تناوب، دولت برای این واحدها تکلیف می‎کند. بر اساس نتایج تخمین ساختار بازار بر رفتار بنگاه از نظر آماری معنی‎دار بوده اما بر عملکرد آن اثر معنی‎داری ندارد. همچنین رفتار شرکت هم بر ساختار و هم بر عملکرد شرکت اثر معنی‎دار و مثبت داشته است. عملکرد نیز بر هر دو مولفه ساختار صنعت و رفتار شرکت تاثیر مثبت و معنی‎داری را نشان می‎دهد. بررسی اثر متغیرهای برون‎زا نیز قابل‎توجه است. شرکت‎هایی که سهم دولت در تامین مالی بیشتر است، تاثیر منفی بر ساختار باقی می‎گذارند. رابطه بین ارزش فروش و هزینه تحقیق و توسعه منفی شد که این امر می‎تواند ناشی از عدم احساس نیاز برای شرکت‎ها در زمان‎هایی باشد که فروش آنها بالا است. یک توجیه دیگر برای این نتیجه می‎تواند ناشی از حاشیه کم بازاریابی به‎علت مداخلات قیمتی دولت در این صنعت باشد. برآورد ضریب اثر ارزش فروش بر سود ‎ناخالص مثبت اما کوچک است. بر اساس نتایج به‎دست آمده، نیروی کار نتوانسته است بر عملکرد شرکت اثر معنی‎داری داشته باشد. گرچه به‎طور متوسط تاثیر مثبت را نشان می‎دهد اما از نظر آماری این تاثیر معنی‎دار نمی‎باشد.نتیجه‎گیری: نتایج نشان داد عملکرد شرکت‎ها تفاوت زیادی با یکدیگر داشته و به‎طور متوسط شرکت‎های کوچک موفق‎تر بوده‎اند. به‎طور متوسط هر واحد 136 کارگر داشته که با توجه به فصلی‎بودن فعالیت آمار اشتغال واقعی قابل برآورد نیست. یکی از نتایج مطالعه مربوط به عدم تاثیر نیروی کار بر عملکرد از نظر آماری می‎باشد. گرچه نیروی کار در این صنعت وارد ناحیه سه و رابطه معکوس با تولید نشده است؛ اما اثر آن بر عملکرد معنی‎دار نگردید. با اندازه‎گیری کشش متوسط، اثرات بین سه مولفه ساختار، رفتار و عملکرد جهت تشخیص شدت آنها مشخص گردید که بر این اساس، نظریه ساختارگرایان با شرایط بازار قند و شکر ایران نزدیک‎تر است. با توجه به جمیع نتایج پیشنهاد می‎شود مداخلات دولت کاهش یابد تا مکانیزم بازار بتواند فعال شود. با توجه به نتایج تحقیق می‎توان انتظار داشت کاهش مداخلات دولت در بلندمدت بر رفتار و عملکرد شرکت‎ها تاثیر مثبت بگذارد. برای مطالعات آتی، اولاً استفاده از سایر شاخص‎هایی که قابلیت توضیح رفتار، عملکرد و ساختار را دارند، ثانیاً تخمین مدل به‎صورت غیرخطی و ثالثاً استفاده از شاخص‎های ترکیبی که مبتنی بر نظر خبرگان ساخته می‎شوند، به‎گونه‎ای که نماینده بهتری از وضعیت حاکم بر صنایع قند و شکر ایران باشند، پیشنهاد می‎شود. 

the role of employment in the model of structure-conduct-performance of sugar factories

background: the success or failure of a company is influenced by internal and external factors. the three management components, including the conduct within the organization, the market structure, and the performance of the company, cannot be considered separately from each other. the performance of companies in every industry is influenced by their conduct. on the other hand, the market structure affects both performance and conduct, but the market structure itself is also dependent on the behavior of companies with each other. in this regard, the number of employees and the creation of new businesses strongly depend on the type and intensity of the relationship between these three components. there are three management theories based on the posterior or anterior effects: the theory of structuralisms who believe that the direction of causality is from the structure to conduct and then to performance. in fact, the behavior of companies and their decision based on cooperation, alliance, or competition with each other is affected by the market structure. the structure and behavior of companies in the market collectively shape the market performance of companies. the chicago theory is the opposite. contrary to the opinion of structuralisms, they consider the direction of causality from market performance, which is reflected in efficiency, technical progress, profitability rate, amount of production, sales, export, and employment to other elements of the market. in the third theory, the behavior of companies is considered the principle. they consider the behavior pattern of companies as an effective factor in the formation of market performance. accordingly, the structure is not very effective in the market performance, but the behavior of companies is the basic element that determines the performance. this study aims to measure the effect of employment on the financial performance of sugar companies and to identify the structure-behavior and performance paradigm.methods: the information on eight sugar-producing factories, whose shares are bought and sold in the tehran stock market, was collected over four years (2018-2021). according to the available data, herfindahl index variables, research and development cost, and gross profit were used to measure the components of structure, conduct, and performance, respectively. the variables needed to form the applied models were calculated using the financial statements of sugar factories in different provinces of iran. the type of ownership of the company, the share of government ownership, and the number of labor forces were used as exogenous variables of the model. the variables were modeled in a panel simultaneous equations system. system estimators (full information maximum likelihood: fiml) were used to estimate the parameters of the simultaneous equations system.results: the results showed that about 1100 workers were active in the production sector of these factories. among different industries, the sugar industry was relatively labor intensive. on average, the government’s share in providing capital was about 40%. however, this is not a suitable criterion for the management role of the private sector because the government periodically assigns tasks to these units. based on the estimation results, the market structure effect on the conduct was statistically significant, but it did not significantly affect its performance. moreover, the conduct impact of the company had a significant and positive effect on both the structure and the performance. performance also showed a positive and significant impact on both components of the industry structure and company conduct. examining the effect of exogenous variables is also considerable. companies where the government has more share in financing leave a negative impact on the structure. the relationship between sales value and r&d expenditure became negative, which could be caused by the lack of need for companies in times when their sales are high. another justification for this result can be the low marketing margin due to the government’s price interventions in this industry. the estimation of the effect coefficient of the sales value on gross profit is positive but small. based on the obtained results, the workforce has not been able to have a significant effect on the company’s performance. although it shows a positive effect on average, this effect is not statistically significant.conclusion: the results showed that the performance of the companies differed greatly from each other, but small companies were more successful on average. each sugar factory has 136 workers on average, although this record cannot be valid due to the seasonal nature of the activity.  one of the results of the study is no impact of the labor force on performance from a statistical point of view. although this input in this industry has not entered the third stage of production and the inverse relationship with production, its effect was not significant on performance. the amount of effects between the three components of structure, conduct, and performance were determined by measuring the average elasticities, and therefore, the theory of structuralisms is closer to the conditions of the iranian sugar market. according to all the results, it is suggested to reduce government interventions to allow for activating the market mechanism. according to the results of the research, it can be expected that the reduction of government interventions will have a positive effect on the behavior and performance of companies in the long term. firstly, the use of other indicators that have the ability to explain behavior, performance, and structure, secondly, the estimation of the model in a non-linear way, and thirdly, the use of composite indicators made based on the opinions of experts, which are a better representative of the prevailing situation in iran’s sugar industry, are suggested for future studies.