بررسی تاثیر کارآفرینی فناورانه بر رشد شرکت ‌های دانش ‌بنیان ایرانی در حوزه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی با تاکید بر نقش میانجی دیجیتالی‌ سازی و نوآوری

مقدمه و هدف: با توجه به شرایط پیچیده و پویای محیطی همه شرکت‌ها برای تدوام فعالیت خود نیازمند ایجاد و به‌کارگیری مهارت‌های اثرگذار در جهت اهداف شرکت هستند. از سوی دیگر، با به‎ کار آمدن فناوری‌های جدید و بستر دیجیتال، شرکت‌ها الزام به تطبیق اهداف خود در این راستا شدند. یکی از متغیرهایی که می‌تواند شرکت‌ها را در راستای بهبود عملکرد هدایت کند و مطابق با بستر فناوری و محیط دیجیتال امروزی باشد، در ارتباط با کارآفرینی فناورانه است، زیرا در جذب ارزش و اجرای نوآورانه علم و دانش پیشرو هست و می‌تواند شرکت را در رسیدن به اهداف خود هدایت کند. همچنین، استفاده از فناوری‌های دیجیتال، سرمایه‌گذاری‌های جدید کسب‌وکار را در مدل‌ها و عملیات کسب‌وکار ادغام می‌کند و منجر به کارآفرینی دیجیتال از طریق محصولات، ابزارها و پلت‎ فرم‌های دیجیتال می‌شود. در این راستا، دیجیتالی‌سازی می‌تواند تغییرات پایدار را تسریع کند و به چالش‌های محیطی و حاکمیتی پاسخ‌گو باشد و در عین حال با دسترسی به فرصت‌ها منجر به بهبود عملکرد شود. همچنین، در دنیای پیچیده متغیر نوآوری یک عامل کلیدی برای ایجاد مزیت رقابتی است که نیاز به حمایت و سرمایه‌گذاری دارد، زیرا نوآوری مطلوب می‌تواند منجر به افزایش سهم شرکت‌ها شود. به ‎همین دلیل، هدف این مطالعه بررسی نقش میانجی دیجیتالی‌سازی و نوآوری در رابطه بین کارآفرینی فناورانه و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی است که در مطالعات قبلی موردتوجه پژوهشگران قرار نگرفته است.مواد و روش‌ها: این پژوهش از انواع پژوهش‌های فرضیه‌ای- استنتاجی، کمی و کاربردی محسوب می‌شود. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی است. تعداد جامعه آماری برابر با 480 شرکت است که تعداد نمونه از طریق فرمول کوکران برابر با 213 نمونه برآورد شد. گردآوری داده‌ها از طریق پرسشنامه با مقیاس پنج سطحی لیکرت انجام پذیرفت و تعداد 189 پرسشنامه قابل‌ تحلیل گردآوری شد. برای بررسی روابط بین متغیرها چندین فرضیه ارائه شد و برای تحلیل آن‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. در نهایت، از نرم‌افزارهای spss24 و smartpls3 برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها بهره گرفته شد. یافته‌ها: خروجی نرم‌افزارها نشان می‌دهد که کارآفرینی فناورانه بر رشد شرکت در سطح اطمینان 99 درصد اثر مثبت و معنادار دارد. همچنین، نقش میانجی دیجیتالی‌سازی در رابطه بین کارآفرینی فناورانه و رشد شرکت در سطح 99 درصد معنادار حاصل شد. علاوه‌براین، نقش میانجی نوآوری در رابطه بین کارآفرینی فناورانه و رشد شرکت نیز در سطح 99 درصد تایید شده است.نتیجه‌گیری: سهم این مطالعه از تجزیه‌وتحلیل‌ها ارائه یک مدل تجربی جدید و پر کردن شکاف موجود و ارائه راهکارهای کاربردی در راستای موضوع برای جامعه موردمطالعه است. این مطالعه در راستای رشد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی اقدام به بررسی کرد که با توجه به محیط پیچیده و پویای امروزی در این میان از متغیرهای دیجیتالی‌سازی و نوآوری به‎عنوان متغیر میانجی بهره گرفته شد که در مطالعات قبلی مورد توجه پژوهشگران نبوده است. نتیجه فرضیه اول پژوهش نشان می‌دهد که ابتکارات کارآفرینی موجب تسهیل تصمیمات در راستای اهداف شرکت‌ها می‌شود. همچنین، تمرکز بر کارآفرینی مبتنی بر فرایندهای استرتژیک که با اهداف بلندمدت سروکار دارد، می‌تواند بر عملکرد شرکت اثر مثبت داشته باشد و از سوی دیگر، طبق تحقیقات قابلیت کارآفرینی فناورانه نیز منجر به ایجاد مزیت رقابتی شده و رونق اقتصادی شرکت‌ها را رقم می‌زند. لذا این مطالعه نیز به‎ طور خاص نشان داد که کارآفرینی فناورانه یک عامل پیش‌بین کلیدی بر بهبود رشد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی است. در راستای نتیجه فرضیه دوم پژوهش، دولت با سرمایه‌‌گذاری زیرساختی در حوزه کشاورزی و با اعمال سیاست‌های تشویقی مانند حذف یا تخفیف در مالیات برای سرمایه‌گذاران، می‌تواند توسعه کارآفرینی بخش کشاورزی را رقم برند. بر این اساس، شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی با تمرکز بر کارآفرینی با بستر فناورانه می‌توانند به دیجیتالی کردن روندهای عملیاتی، فرآیندی و تولیدی خود اقدام کنند که با تاکید بر دیجیتالی‌سازی نتایج نشان می‌دهند که رشد شرکت متاثر از این متغیر است. همچنین، نتیجه فرضیه سوم پژوهش نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی با تمرکز بر کارآفرینی فناورانه می‌توانند بر بهبود سطوح نوآوری در محصول و فرآیند خود اقدام کنند و موجبات بهبود عملکرد و رشد سهم خود در بازار مربوطه را فراهم کنند. قابل ذکر است که نوآوری و تغییر برای شرکت‌ها به منابع مهم مزیت رقابتی تبدیل شده است و تمایل به کارآفرینی نیز در بهبود عملکرد و تضمین منبع رشد آن‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کند. به‌طورکلی، این مطالعه نشان داد که شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی با سرمایه‌گذاری بر فعالیت‌های کارآفرینی فناورانه می‌توانند بر رشد شرکت خود اثرات مثبت بگذارند که در این بین، وجود متغیرهای دیجیتالی‌سازی و نوآوری به‎ عنوان عوامل بسیار مهم شناسایی شدند که پایه‌های رشد شرکت‌های موردمطالعه را تقویت می‌کنند. نتایج حاصل از این پژوهش به شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در زمینه فناوری زیستی، کشاورزی و مواد غذایی در جهت تصمیمات استراتژیک و فناورانه برای رشد شرکت و بهبود عملکرد کمک می‌کند. همچنین، این مطالعه چندین پیشنهاد کاربردی را در راستای یافته‌ها ارائه کرده است که می‌توانند در شرکت‌های موردمطالعه عملیاتی شوند. 

the effect of technological entrepreneurship on the growth of iranian knowledge-based firms in the fields of biotechnology, agriculture, and food by emphasizing the mediating role of digitalization and innovation

background: considering the complex and dynamic environmental conditions, all firms need to create and apply effective skills for the firm’s goals to continue their activities. on the other hand, with the use of new technologies and digital platforms, firms were required to adapt their goals in this direction. one of the variables that can guide firms in the direction of improving performance and is in line with today’s technology platform and digital environment is related to technological entrepreneurship because it is a leader in absorbing the value and innovative implementation of science and knowledge and can help the firm to reach directly its goals. moreover, the use of digital technologies integrates new business ventures into business models and operations, leading to digital entrepreneurship through digital products, tools, and platforms. in this regard, digitalization can accelerate sustainable changes and respond to environmental and governance challenges while improving performance at the same time by accessing opportunities. in a complex and changing world, innovation is a key factor for creating a competitive advantage that requires support and investment because favorable innovation can increase the share of firms. for this reason, this study aimed to investigate the mediating role of digitalization and innovation in the relationship between technological entrepreneurship and the growth of knowledge-based firms active in the fields of biotechnology, agriculture, and food, which has not been noticed in previous studies.methods: the statistical population of this research includes iranian knowledge-based firms active in the fields of biotechnology, agriculture, and food. the number of statistical population is equal to 480 firms, and a sample size of 213 units was estimated using cochran’s formula. data were collected through a five-level likert scale questionnaire, and 189 questionnaires were analyzed statistically. several hypotheses were presented to investigate the relationships between the variables, which were analyzed using the structural equation modeling method. finally, spss24 and smartpls3 software were used for data analysis.results: the output of the software showed that technological entrepreneurship had a positive and significant effect on the firm’s growth at a confidence level of 99%. the mediating role of digitalization in the relationship between technological entrepreneurship and firm growth was obtained at a significant level of 99%. in addition, the mediating role of innovation in the relationship between technological entrepreneurship and firm growth was confirmed at the 99% level.conclusion: the contribution of this study from the analyses is to provide a new conceptual framework to fill the existing gap and provide practical solutions in line with the subject of the studied society. in line with the growth of knowledge-based firms active in the fields of biotechnology, agriculture, and food, this survey used digitalization and innovation variables as mediating variables considering today’s complex and dynamic environment. it should be noted that this issue was not investigated in previous studies. the result of the first hypothesis of the research shows that entrepreneurial initiatives facilitate decisions in line with corporate goals. focusing on entrepreneurship based on strategic processes that deal with long-term goals can also positively affect firm performance, leading to competitive advantage and economic prosperity of firms according to research on technological entrepreneurship capability.