شناسایی و تحلیل چالش‌های شرکت‌ها، واحدها و هسته‌های فناور و دانش‌بنیان کشاورزی استان مازندران

مقدمه و هدف: امروزه اقتصاد دانش‌بنیان تبدیل به موضوعی راهبردی و مهم در اقتصاد جوامع گوناگون و حوزه‌های مختلف از جمله کشاورزی شده است و دانش‌بنیان و فناورکردن کشاورزی به‎عنوان تامین‌کننده امنیت غذایی کشور حائز اهمیت است. در این بین شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان به‎طور اعم و شرکت‌های دانش‌بنیان کشاورزی به‎طور اخص از جمله موسسه‌هایی هستند که به‎عنوان کارخانه تبدیل دانش به کالا/ خدمت فعالیت می‌کنند. با آنکه شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی عامل ایجاد اقتصاد دانشی پایدار و توسعه دانش بومی در بسیاری از کشورها هستند، اما این شرکت‌ها در ایران از لحاظ کمی و کیفی و در مسیر رشد و توسعه خود با چالش‌های و مشکلاتی مواجه هستند. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی چالش‌های شرکت‌ها، واحدها و هسته‌های فناور و دانش‌بنیان کشاورزی استان مازندران بود.مواد و روش‌ها: در این پژوهش از راهبرد استقرایی، داده‌های کیفی و تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق را بنیان گذاران یا مدیران شرکت‌ها، واحدها و هسته‌های فناور و دانش‌بنیان کشاورزی مستقر در پارک علم و فناوری مازندران و مراکز رشد آن و مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری تشکیل دادند. به‎منظور جمع آوری داده‌ها با 20 نفر از آنها مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختارمند انجام شد و نمونه‌های آماری به طور هدفمند و به روش گلوله برفی انتخاب شدند و تا رسیدن به نقطه اشباع نظری ادامه یافتند. سپس با کمک نرم‌افزارatlas. ti7.5  تحلیل و بررسی شدند. برای اعتبارسنجی تحلیل مضمون‏ها نیز از روش بررسی همکارانه استفاده شد.یافته‌ها: نتایج حاصل151 مضمون پایه بود که با دسته‌بندی این مضامین و تلخیص آنها به اصول مجردتر مضامین سازمان‌دهنده حاصل شدند. سپس با نرم‌افزار atlas.ti7.5 ارتباط و نحوه اتصال مضامین ترسیم شد. مضامین اصلی در این تحقیق چالش‌های مرحله پیدایش ایده و تدوین طرح کسب وکار (s1)، چالش‌های مرحله تاسیس شرکت و استقرار در مرکز رشد یا پارک علم و فناوری (s2)، چالش‌های مرحله تحقیق و توسعه و تولید نمونه محصول (s3)، چالش‌های مرحله بازاریابی و معرفی محصول و شرکت (s4)، چالش‌های مرحله فروش و تثبیت بازار (s5)، چالش‌های مرحله توسعه بازارهای جدید (s6) و چالش‌های مرحله باقی ماندن در بازار و رقابت با سایرین (s7) بودند.نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌شود که سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌ها قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به دقت مورد بررسی و واکاوی قرار گیرند؛ به‎طوری‌که با این زیست بوم‌های فناورانه و نوآورانه مطابقت بیشتری یابند. 

identifying and analyzing the challenges of agricultural technological and knowledge-based companies, fairs and startups, mazandaran province

introduction and objective: today, knowledge- based economic has become a strategic and important issue in the economy of different societies and different fields, including agriculture. since agriculture provides the country’s food security, it is important to be knowledge-based. meanwhile, technological and knowledge-based companies in general and agricultural technological and knowledge-based companies in particular are among the institutions that operate as factories for converting knowledge into goods/services. but these companies in iran are facing challenges and problems in the path of their growth and development. therefore, in this research, it was aimed to identify agricultural knowledge- based and technical companies, fairs and startups’ challenges of mazandaran province.material and methods: in order to reach these challenges, the inductive strategy, qualitative data and thematic analysis were used. data collection was done through in-depth semi-structured interviews with 20 founders or managers of agricultural technology and knowledge-based companies and units located in mazandaran science and technology park and incubators and the incubators of technological units of sari university of agricultural sciences and natural resources. statistical samples were selected using the snowball method and continued until the theoretical saturation point was reached. the atlas. ti7.5 software was benefited for data analysis. also, peer review method was used to validate the analysis of themes.results: the results were 151 basic themes which were determined by atlas.ti7.5 quality software. the main themes in this study were “challenges involved in generating ideas and formulating a comprehensive business plan (s1) ,challenges involved in establishing a company in an incubator or science and technology park (s2), r&d and sample product production challenges (s3), marketing and product and company introduction challenges (s4), sales and market stabilization challenges (s5), developing new market challenges (s6) and market survival and competition challenges (s7). conclusion: totally, it is suggested that the policies and plans of the law supporting knowledge-based companies should be carefully examined and analyzed; so that they are more compatible with these technological and innovative ecosystems.