تصمیم‌‌گیری در مورد موانع ایجاد مزارع اشتراکی با رویکرد دستیابی به اهداف توسعه پایدار

مقدمه و هدف: بر اساس اهداف توسعه پایدار، سیستم اجتماعی-اقتصادی جدیدی پدید آمده است که به اقتصاد اشتراکی معروف است. اقتصاد اشتراکی منابع را بین افراد به اشتراک می‌‌گذارد و به کاهش اثرات منفی محیطی و اجتماعی و کاهش هزینه‌‌ها کمک می‌‌کند. همچنین، بخش کشاورزی در ایران مستعد پایداری منفی است. از‌‌ این‌‌رو، لازم است راهبردهایی جهت ترویج و اجرای اقتصاد اشتراکی در حوزه کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. این مطالعه به دنبال شناسایی و تحلیل موانع اجرای اقتصاد اشتراکی در حوزه کشاورزی در فلات مرکزی ایران است. مواد و روش‌‌ها: روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. نمونه آماری این پژوهش 15 نفر از خبرگان و کشاورزان نمونه حوزه کشاورزی اشتراکی در فلات مرکزی ایران می باشد که بر اساس نمونه‌‌گیری قضاوتی انتخاب شدند. در این پژوهش، ابتدا بر اساس مرور ادبیات تحقیق، موانع ایجاد مزارع اشتراکی شناسایی شدند. سپس بر اساس نظر خبرگان، موانع شناسایی شده بومی‌‌سازی و درخت تصمیم‌‌گیری تشکیل داده شد. در ادامه، ماتریس‌‌های مقایسه‌‌های زوجی در هر سطح درخت تصمیم‌‌گیری تشکیل شده و در نهایت اقدام به رتبه‌‌بندی و اولویت‌‌بندی موانع با استفاده از روش فرایند تحلیل‌‌ سلسله‌‌ مراتبی (ahp) و نرم‌‌افزار اکسپرت‌‌چویس گردید. یافته‌‌ها: بر اساس نتایج پژوهش، موانع پیاده‌‌سازی مزارع اشتراکی در فلات مرکزی ایران به‎ترتیب در چهار گروه موانع اقتصادی، موانع اجتماعی، موانع فنی و موانع ذینفعان اولویت‌‌بندی شدند. همچنین براساس نتایج، به‌‌ترتیب هزینه سرمایه، کمبود مشوق‌‌ها، کمبود تمایل به تغییر، فقدان وجود فناوری و کمبود سکوهای ارتباطی مهمترین موانع فرعی پیاده‌‌سازی مزارع اشتراکی در فلات مرکزی ایران هستند.نتیجه‌‌گیری: براساس نتایج پژوهش و اولویت‌‌بندی موانع اصلی و فرعی پیاده‌‌سازی مزارع اشتراکی، موانع اقتصادی و به‌‌طور خاص، هزینه سرمایه، مهمترین مانع پیاده‌‌سازی موفق مزارع اشتراکی در فلات مرکزی ایران است. از این رو، پیشنهاد می‌‌گردد، مدل‌‌های درآمدزایی و محاسبه نرخ بازگشت سرمایه، قبل از شروع فرایند کشاورزی اشتراکی به‌‌دقت محاسبه و برآورد شود و برای شرکا تبیین گردید. همچنین، باتوجه به اهمیت مانع کمبود مشوق‌‌ها، پیشنهاد می‌‌گردد به‌‌منظور تروجی فرهنگ کشاورزی اشتراکی و پیاده‌‌سازی موفق آن، انگیزه‌‌های مادی (مانند حمایت‌‌های مالی و ارائه تسهیلات) و انگیزه‌‌های معنوی (مانند تقدیر از کسب‌‌و‌‌کارهای موفق کشاورزی اشتراکی و تقویت انگیزه‌‌های اجتماعی) بیشتر مورد توجه قرار گیرند.  

decision-making about barriers to establishing shared farms with the approach of achieving sustainable development goals

eintroduction and objectives: based on the goals of sustainable development, a new socio-economic system has emerged, which is known as the shared economy. a shared economy shares resources among people and helps to reduce negative environmental and social effects and costs. also, the agricultural sector in iran is prone to negative stability. therefore, it is necessary to consider strategies to promote and implement the shared economy in the field of agriculture. this study aims to identify the barriers of implementation a shared economy in agriculture in the central plateau of iran.material and methods: this research method is descriptive-survey and is practical in terms of purpose. the statistical sample of this research is 15 experts and farmers in the shared farming fields in the central plateau of iran, who were selected based on judgmental sampling. in this research, based on the review of the research literature, the barriers to establishing shared farms were identified. then, based on the opinion of the experts, the identified barriers are localized and a decision tree was formed. next, the matrices of pairwise comparisons were formed at each level of the decision tree. finally, the barriers were ranked and prioritized based on analytic hierarchy process (ahp) method using expert choice version 11 software.results: based on the results of the research, the barriers to the implementation of shared farms in the central plateau of iran were prioritized into four groups economic, social, technical, and stakeholders’ barriers. also, based on the results, in order, capital cost, lack of incentives, lack of willingness to change, lack of technology, and lack of communication platforms are identified as the most important sub-barriers to the implementation of shared farms in the central plateau of iran.conclusions: based on the results of the research and prioritization of the main and sub-main barriers to the implementation of shared farms, economic barriers and in particular, the capital cost, is the most important barriers to the successful implementation of shared farms in the central plateau of iran. therefore, it is suggested that the revenue model and the calculation of roi are carefully calculated and estimated before the start of the shared farming process and explained to the partners. also, considering the importance of the lack of incentives as a barrier, it is suggested that in order to promote the culture of shared farming and its successful implementation, material incentives (such as financial support and provision of facilities) and spiritual incentives (such as appreciation of successful shared farming businesses and social incentives) should be more considered.