تعیین‌کننده‌های توسعه‌ی فعالیت‌های کارآفرینی زنان روستایی: مورد صندوق کارآفرینی امید شهرستان لارستان

مقدمه و هدف: با توجه به اهمیت و نقش موثر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط روستایی به عنوان محرک و تسریع‌کننده‌ی توسعه انسانی و اقتصادی، لزوم توجه به توسعه و پایداری این فعالیت‌ها حائز اهمیت است. زنان روستایی به عنوان نیمی از جمعیت مناطق روستایی، تاثیر مستقیمی در توسعه ی این نوع کسب‌وکارها دارند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تعیین‌کننده‌های توسعه‌ی فعالیت‌های کارآفرینی زنان روستایی شهرستان لارستان در استان فارس است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی با استفاده از فن پیمایش به جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه پرداخته شد. روایی پرسشنامه توسط نظرات اساتید بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و پایایی آن با انجام یک مطالعه راهنما (پایلوت) با نمونه‌ای خارج از نمونه اصلی پژوهش (زنان روستاهای شهرستان مرودشت) صورت گرفت. برای سنجش پایای پرسشنامه از آزمون ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که میزان این ضریب برای متغیرهای پژوهش بین 74/0 تا 93/0 محاسبه شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام زنان روستایی عضو صندوق کارآفرینی امید شهرستان لارستان (440 نفر) بودند که طبق فرمول کوکران، حجم نمونه 108 نفر تخمین زده شد. سپس طبق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی، پاسخگویان از دو گروه زنان عضو (111 نفر) و زنان غیرعضو (105 نفر) انتخاب شده و نهایتاً 216 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. دو الگوی علّی به تفکیک دو گروه زنان روستایی عضو و غیرعضو ترسیم شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل مسیر زنان گروه عضو نشان داد که، روحیه کارآفرینی، سطح تحصیلات، بهره‌مندی از آموزش‌های کارآفرینی، مهارت در تدوین طرح تجاری، سیاست‌های حمایتی دولت، فضای کسب‌وکار، گرایش کارآفرینانه و شبکه‌سازی اجتماعی و سازمانی، عواملی هستند که به طور مستقیم بر توسعه ی فعالیت‌های کارآفرینی زنان عضو تاثیر دارند. از سوی دیگر، طبق مدل گروه زنان غیرعضو، تنها سه عامل سطح تحصیلات، فضای کسب‌وکار و شبکه‌سازی اجتماعی و سازمانی، از عوامل موثر بر توسعه فعالیت‌های کارآفرینانه زنان غیرعضو بودند. در هر دو الگوی علّی مطالعه، تاثیرات غیرمستقیم عوامل از طریق متغیرهای میانجی نیز قابل مشاهده است.نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که، زنان عضو صندوق کارآفرینی امید از لحاظ ویژگی‌های فردی کارآفرینانه و شرایط کسب‌ وکار بهتر از گروه غیرعضو بوده؛ به‌طوری‌که، مدل علّی گروه زنان عضو صندوق نیز مدلی قوی‌تر و مبیّن مجموعه عوامل متنوع‌تری بر توسعه فعالیت‌های کارآفرینی زنان روستایی در مقایسه با مدل دیگر است. از جمله مهم‌ترین توصیه‌های مطالعه در راستای بهبود وضعیت کسب‌وکارهای زنان روستایی، توجه به آموزش‌های متنوع کارآفرینی مانند تقویت مهارت در تدوین طرح تجاری و بهبود خصیصه‌های پنج‌گانه‌ی گرایش کارآفرینانه در زنان روستایی بود؛ همچنین تمرکز بر شبکه‌سازی گروه‌های مختلف زنان روستایی نیز می‌تواند بر بهبود عملکرد کسب‌وکارهای آنان تاثیرگذار باشد. در نهایت، فرهنگ‌سازی پیرامون حضور و نقش زنان در فعالیت‌های اقتصادیاجتماعی روستا نیز عاملی مهم در توسعه فعالیت‌های کارآفرینانه زنان خواهد بود.

Determinants of Entrepreneurial Activities Development of Rural Women: The Case of Omid Entrepreneurship Fund of Larestan County

Extended AbstractIntroduction and Objective: Sustainability of small and mediumsized rural businesses` activities are very vital due to the importance and effective role of SMEs as the engine of human and economic development. Rural women have direct effect on these businesses` development as half of the population of rural areas. Therefore, determinants of entrepreneurial activities development of rural women of Larestan County in Fars province were the main purpose of the study.Material and Methods: This descriptive study was accomplished through survey technique using a questionnaire for data collection. The face validity of the questionnaire was confirmed by the professors of the Department of Agricultural Extension and Education and the reliability was approved by conducting a pilot study out of the main sample in some villages of Marvdasht County. The Cronbach`s alphas of the variables were computed between 0.74 and 0.93. The research area was Larestan county in southern Fars province, so the study population was all of the rural women who were the members of Omid Entrepreneurship Fund of Larestan County (440 individuals) and the sample was estimated 108 individuals based on Cochran formula. Final samples of 216 rural women were interviewed due to the stratified random sampling method from two groups of members (111 women) and nonmembers (105 women) of Omid Entrepreneurship Fund. Two separate causal models were presented for memvers and nonmembers.Results: The results of path analysis indicated that entrepreneurial spirit, educational level, entrepreneurship education, skills for business plan writing, governmental supportive policies, business environment, entrepreneurial; orientation and social and organizational networking had direct effects on the entrepreneurial activities development. On the other hand, based on the causal model of nonmembers group, the three variables of educational level, business environment and social and organizational networking were the effective factors on entrepreneurial activities development of nonmembers. Indirect effects of the factors through mediator variables have also been seen in the both models. Conclusion: Findings showed that the members of Omid Entrepreneurship Fund were better than nonmembers in terms of individual entrepreneurial characteristics and business`s condition. The causal model of the members is a stronger model and indicates a more diverse affecting factor in the development of rural women entrepreneurial activities compared to the other model of nonmembers. Some applicable recommendations were provided based on the findings in order to improve the businesses of Larestan county`s rural women. One of the most important recommendations of the study was to pay attention to various entrepreneurial educations, strengthen skills in business plan writing skill and improve the five characteristics of rural women entrepreneurial orientation. The networking of different rural women groups could also be effective on the improvement of business performence. Finally, creating a culture about the role of women in the socioeconomic activities of community will also be an important factor in the women #39;s entrepreneurial activities development.