تاثیر آشفتگی ناشی از زوال بر پویایی مکانی و زمانی الگوی پراکنش درختان در جنگل‌های بلوط استان لرستان

هدف این پژوهش، بررسی پویایی مکانی و زمانی الگوی پراکنش درختان در یک دوره‌ 10 ‌ساله در پی بروز آشفتگی ناشی از زوال در جنگل های بلوط استان لرستان است. بدین منظور مشخصه های کمی و الگوی مکانی درختان در موزاییک هایی به مساحت پنج هکتار در چهار منطقه مختلف و فاقد زوال که در سال 1389 برداشت شده بود، در سال 1399 (سه منطقه دارای شرایط زوال و یک منطقه فاقد زوال) دوباره مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین تعداد در هکتار در مناطق دچار زوال، کاهش یافته و در منطقه فاقد زوال افزایش یافت. در طی دوره 10‌ ساله مقدار تاج پوشش دچار تغییرات شد، ولی تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما از نظر تراکم و درصد تاج پوشش درختان اختلاف معنی داری بین مناطق وجود دارد. نتایج بررسی الگوی مکانی درختان بلوط ایرانی (quercus brantii) در مناطق دچار زوال نشان داد که در ابتدا و انتهای دوره در توده‌های خالص و کم تراکم، الگوی مکانی کپه ای بوده و در توده‌های آمیخته با غالبیت بلوط و تراکم به نسبت زیاد الگوی پراکنش تصادفی بود که با افزایش فاصله کپه ای شود. آشفتگی ناشی از زوال بلوط در توده‌های آمیخته سبب شد که کپه ای شدن در شعاع کمتری (فاصله 40 متر و بیشتر) اتفاق بیفتد، درحالی که در توده های آمیخته فاقد زوال کپه ای شدن در شعاع بیشتر از 60 متر مشاهده شد. بر این اساس می توان اذعان داشت که زوال بلوط بر الگوی پراکنش مکانی درختان در طول زمان تاثیرگذار است و نتایج حاصل می تواند راهنمای موثری در راستای مدیریت توده های زوال یافته باشد.

spatiotemporal dynamics of trees distribution patterns following disturbance caused by decline in the oak forests of lorestan province

the aim of this study was to investigate the spatiotemporal dynamics of trees distribution patterns in a ten-year period following disturbance caused by decline in the oak forests of lorestan province in the west of iran. for this purpose, the quantitative characteristics and the spatial patterns of trees in 5-hectare sample plots in four different regions without decline, which were surveyed in 2010, also surveyed in 2020 which three regions had conditions of decline and one region without decline). the results showed that the mean of density was decreased in declined areas and increased in the non-declined area during the period. during the ten-year period, there was a significant difference between the tree density and canopy percentage in the areas with and without decline. the spatial patterns of persian oak (quercus brantii) trees in the decline areas showed that during the period, the spatial patterns in the pure and low-density stands were clustered, while in the mixed stands with the dominance of oak with relatively high density, it was a random distribution pattern, which with increasing of distance, changed to clustered. the disturbance due to decline in the mixed stands caused the clustering occurred in a smaller radius (40 meters and more), but in the mixed stands without declined clustering observed in a radius of more than 60 meters. the results of this study showed that the trees decline affects the spatial patterns of trees which can be an effective guide in the management of decline stands.