تاثیر گونه‌های نادر بر شاخص پیچیدگی ساختار (sci) در جنگل‌های راش هیرکانی

یکی از مهم ترین اهداف مدیریت اکولوژیک جنگل‌ها افزایش پیچیدگی در ساختار توده‌های جنگلی است. همچنین با وجود توصیه به افزایش آمیختگی تا کنون تاثیر حضور گونه‌های نادر بر کارکرد بوم‌سازگان‌های جنگلی به خوبی بررسی نشده است. این پژوهش برای تحلیل حضور و فراوانی حضور و فراوانی گونه‌های نادر درختی بر مقدار شاخص پیچیدگی ساختار در توده‌های راش انجام شد. تعداد 12 قطعه یک هکتاری با حضور گونه‌های نادر درختی انتخاب و پس از اندازه‌گیری ویژگی‌های ساختاری، شاخص چند متغیره پیچیدگی در هر یک از قطعات تعیین شد. برای برآورد این شاخص از 10 متغیر منفرد شامل تعداد درختان در واحد سطح، میانگین قطر، ضریب تغییرات قطر، ضریب جینی قطر، تعداد درختان قطورتر از 100 سانتی‌متر، نسبت تعداد درختان در اشکوب‌ها، نسبت روشنه، تعداد وحجم خشک‌دارها و تغییرات اندازه‌ای درختان استفاده شد. مقایسه مقدار همبستگی ارزش نسبی گونه‌های راش، پلت و گونه‌های نادر با شاخص پیچیدگی ساختار نشان دهنده تفاوت‌ در تغییرات پیچیدگی با افزایش فراوانی گونه‌های درختی است. بر این اساس گونه‌های راش و ممرز به عنوان دو گونه درختی غالب و دارای بیشترین ارزش نسبی همبستگی کمتری را با این شاخص نشان دادند. در حالی که گونه پلت و دیگر گونه‌های نادر شامل توسکا، نمدار و ملج رابطه مثبتی را با افزایش پیچیدگی در ساختار نشان می دهند. از این رو با توجه تاثیر مثبت حضور گونه‌های درختی نادر بر افزایش پیچیدگی ساختار توصیه می‌شود در حین اجرای عملیات پرورشی برای تنظیم آمیختگی توده‌های طبیعی گونه‌های نادر در توده حفظ شوند.

rare species impacts on structural complexity index (sci) in the hyrcanian beech forests

one of the most important goals of the ecological management of forests is to enhance the complexity of the structure of the forest stands. also, despite the recommendation to increase mixing, the consequence of the presence of rare tree species on the forest ecosystem functions has not been well clarified. this research was conducted to analyze the presence and abundance of rare tree species on the structural complexity index in beech stands. the number of 12 one-hectare study areas with the presence of rare tree species was selected and after measuring the structural features, the multivariate complexity index was determined in each of the plots. we employed ten variables including stem per hectare, mean diameter at breast height, coefficient of variation of dbh, diameter gini coefficient, number of trees with a diameter larger than 100 cm at breast height, the ratio of the number of trees in different stories, the faction of canopy gaps, amount and volume of dead woods and tree size variation to the calculation of this index. comparing the correlation between the relative importance value of beech, maple, and other rare tree species with the structural complexity index revealed the differences in complexity variation toward the rising in the abundance of tree species. accordingly, beech and hornbeam, as the two dominant tree species with the highest relative value, are weakly correlated with this index. while the maple and other rare tree species including alder, elm, and lime positively correlated with increasing complexity in the structure. according to the positive effect of the presence of rare tree species on the complexity of the structure of forest stands, it is recommended to the retention of rare tree species in stands to increase the complexity of the forest stands structure.