بررسی ویژگی‌های ریخت‌شناسی میوه، بذر و برگ برخی از نژادگان‌های داغداغان (‏celtis australis l.‎‏) ‏ استان آذربایجان‌شرقی

هدف از این پژوهش ارزیابی و شناخت ویژگی های نژادگان های وحشی داغداغان در استان آذربایجان شرقی برای استفاده از آن در برنامه های به نژادی است. در این پژوهش 22 نژادگان داغداغان از مناطق مختلف این استان جمع آوری شدند و ویژگی های فیزیکی میوه، هسته و برگ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که طول میوه بین 8.29 تا 10.01 میلی متر متغیر است و بزرگ ترین میوه مربوط به نژادگان c10 است. بر اساس نتایج تجزیه به عامل ها، 6 عامل اصلی بیش از 88.30 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیه خوشه به روش وارد (ward)، نژادگان های داغداغان به 3 گروه اصلی تقسیم شدند. گروه اول شامل 11 نژادگان (c1،c11 ،c4، c9، c8، c15، c19، c21، c2، c10، c16) بود که بیشترین میانگین طول میوه، عرض میوه، عرض هسته، وزن میوه، درصد کرویت، قطر میانگین هندسی و شاخص هیو را داشتند. در گروه دوم 6 نژادگان (c3،c5 ، c14، c20، c22، c17) قرار گرفتند که بیشترین میانگین صفات طول هسته، طول دمبرگ، وزن هسته، شاخص a* و کروما را داشتند. همچنین در گروه سوم 5 نژادگان (c6،c7، c18، c12، c13) قرار گرفتند که شاخص طول برگ، عرض برگ، سطح رویه در تفکیک این گروه بیشترین تاثیر را داشتند. به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند برای برنامه های به نژادی و معرفی رقم در داغداغان سودمند باشد.

investigation of fruit, seed, and leaf characteristics of some hackberry (celtis australis ‎l.) genotypes in east azerbaijan province

the aim of this research is to evaluate the characteristics of wild-type genotypes of hackberry (celtis australis) in the east azerbaijan province in order to use in breeding programs. in this research, 22 genotypes were collected and physical characteristics of fruit, seed and leaf were examined. the results showed that the length of fruit varies between 8.29 to 10.01 mm and the largest fruit is related to the c10 genotype. according to the results of factor analysis, the six main factors were explained more than 88.3% of the total variance. in the cluster analysis based on ward method, genotypes were divided into three main groups. the first group consisted of 11 genotypes (c1, c11, c4, c9, c8, c15, c19, c21, c2, c10, c16) with the highest mean of fruit length, fruit width, seed width, fruit weight, sphericity, geometric mean diameter and hue index. in the second group, 6 genotypes (c3, c5, c14, c20, c22, c17) were located with the highest mean seed length, petiole length, seed weight, a* and chroma. the third group included 5 genotypes (c6, c7, c18, c12, c13), which the leaf length, leaf width, and surface area had the highest effect in separation of genotypes in this group. as a result, the obtained results of present study can be useful for breeding programs and introduction of cultivar in celtis australis.