ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک 20 سال پس از جنگلکاری در جنگل‌های شمال ایران ‏(با تاکید بر ذخایر کربن و نیتروژن در جنگل‌های دست‌کاشت با گونه‌های سوزنی‌برگ و پهن‌برگ)‏

این پژوهش در پنج توده دست کاشت با گونه‌های بلوط، توسکا، افراپلت، صنوبر و زربین در جنگل های حوزه آبخیز تجن در استان مازندران انجام شد. به منظور بررسی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، 10 نمونه خاک در هر توده درختی برداشت و مشخصه های خاک شامل بافت، اسیدیتۀ خاک، جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، عناصری چون فسفر، پتاسیم، کلسیم، نیتروژن و کربن خاک اندازه گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد که نوع گونه‌ درختی بر ویژگی های فیزیکی وشیمیایی خاک اثر گذار است. آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که ویژگی های خاک در توده های مختلف تفاوت معنی داری دارند. در این منطقه بیشترین مقدار ذخیره کربن خاک در توده توسکا ( ton ha64.161) و کمترین مقدار آن در خاک توده صنوبر ( ton ha26.176) مشاهده شد. مقدار ذخیره نیتروژن نیز در خاک توده توسکا دارای بیشترین مقدار ( ton ha2.168) و در توده زربین دارای کمترین مقدار ( ton ha1 1.17) بود. در مجموع می توان گفت که ذخیره کربن و نیتروژن خاک به عنوان یک ارزش افزوده در کنار دیگر ارزش ها و فوائد بوم سامانه های جنگلی و به عنوان شاخصی برای سنجش پایداری بوم سامانه است.

Soil physico-chemical properties 20 years after plantation in the Iranian northern ‎forests (Emphasizing on carbon and nitrogen stocks in plantation with broadleaved and ‎coniferous species)‎

This study was conducted to determine carbon and soil nitrogen stocks in five plantations with broadleaved stands including oak, alder, maple and poplar species and a cypress conifer stand in Tajan watershed in Mazandaran province (Sari city). In order to study soil physicochemical properties, soil samples were taken at a depth of 10 cm in each stand. Soil characteristics including texture, soil acidity, bulk density, electrical conductivity, total nitrogen, organic carbon was measured. The results showed that tree species affect the physicochemical properties of the soil. The highest carbon storage was observed in alder (64/61 ton/ha) and the lowest carbon storage in poplar (26/76 ton/ha). Nitrogen stock had the highest (2/68 ton/ha) and the lowest (1/17 ton/ha) in alder stand. Overall, the results showed that carbon and soil nitrogen storage are as an added value with other values ​​and benefits of forest ecosystems and as an indicator for assessing ecosystem sustainability. Based on plantation and reforestation must be done with broadleaf species that have high potential for atmospheric carbon storage.