نماتدها، نشانگرهای زیستی آلودگی خاک به فلزات سنگین

فراوانی و حضور همه جایی نماتدها در اکوسیستم های مختلف آنها را به یکی از بهترین نشانگرها جهت پایش آلودگی های زیست محیطی تبدیل کرده است. از بین ارگانیسم های موجود در خاک، نماتدها بعنوان یکی از بهترین شاخص های زیستی جهت شناسایی اختلالات موجود در خاک از جمله آلودگی خاک به فلزات سنگین مطرح می باشند. تحقیقات انجام شده پیرامون تاثیر فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیوم، کروم، مس، نیکل، روی و سلنیوم روی جنس های مختلف نماتدها از گروه های مختلف تغذیه ای و از طریق تحلیل شاخص های مرتبط با تنوع و اجتماع نماتدها نشان دهنده تاثیر قابل توجه افزایش غلظت فلزات مذکور روی جمعیت برخی از جنس های نماتدها است؛ اما با وجود خصوصیات منحصر بفرد نماتدها در پایش آلودگی های خاک، تعمیم دادن اثرات مشاهده شده آلودگی های ناشی از فلزات سنگین بر روی اجتماع نماتدها، دشوار به نظر می رسد؛ چرا که نوع اکوسیستم، مقیاس مکانی و همچنین خصوصیات منطقه ای از جمله ph خاک، پوشش گیاهی و وجود فون نماتدهایی که از قبل در خاک حضور دارند می تواند تجزیه و تحلیل نتایج این گونه اطلاعات را تحت تاثیر قرار دهد؛ بنابراین لازم است، در تحلیل شاخص های جمعیتی نماتدها، جنس هایی از نماتدها را که باعث ابهام در پیشگویی می شوند را حذف و بر روی جنس های شناخته شده ای که قابلیت بروز واکنش به یک محرک مداخله گر در محیط خاک را دارند، متمرکز گردد. در این صورت تحلیل شاخص های جمعیتی هم قابلیت پیشگویی خوبی دارند و هم از لحاظ اقتصادی با صرفه تر هستند. مثال هایی از جنبه های کاربردی و تجاری نماتدها در پایش آلودگی زیستگاه های آبی به آلودگی هایی مانند آلودگی های ناشی از مواد شیمیایی در سایر کشورها و جود دارد. در این راستا بهره گیری از نتایج تحقیقات سایر کشورها، توسعه تحقیقات کاربردی در این زمینه و رفع محدودیت های موجود می تواند زمینه ساز استفاده از نماتدها در پایش آلودگی خاک به فلزات سنگین باشد.