تاثیر کودهای آلی (کمپوست، گاوی و مرغی) و اوره بر عملکرد و برخی ویژگی‌های زراعی دو رقم ksc704 و ksc260 ذرت علوفه‌ای (zea mays l)

بهبود ساختارهای فیزیکی و تحریک ریز موجودات خاک از طریق اضافه کردن کودهای آلی منجر به تسهیل در آزادسازی عناصر غذایی و افزایش رشد گیاهان شده است. به‌منظور بررسی تاثیر کودهای آلی (کمپوست، گاوی و مرغی) و اوره بر برخی صفات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد علوفه گیاه ذرت آزمایشی در سال زراعی 1399-1400 در ایستگاه طرق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در قالب طرح کرت های خرده شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل: کود آلی کمپوست زباله شهری (16 و 32 تن در هکتار)، گاوی (24 و 48 تن در هکتار) و مرغی (9/5 و 19 تن در هکتار)، کود شیمیایی اوره به میزان 225 و 450 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف کود (شاهد) و کرت فرعی دو رقم ذرت سینگل کراس ksc704 و ksc260 بود. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای آلی به‌طور معنی داری (p≤0.01, p≤0.05) صفات قطر بلال، طول بلال، عملکرد علوفه خشک و علوفه تر را افزایش داد. بیشترین ارتفاع بوته (285 سانتی‌متر) از تاثیر 24 تن کود گاوی در رقم ksc704 حاصل شد، همچنین حداکثر عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب 75 و 30/5 تن در هکتار و بیشترین طول بلال (23/1 سانتی‌متر) از تاثیر تیمار مصرف 32 تن کمپوست در هکتار از رقم ksc704 به دست آمد. کمترین مقدار عملکرد ماده خشک در رقم ksc260 و استفاده از سطوح مختلف کود اوره و شاهد مشاهده شد. در مجموع کاربرد کودهای آلی (کمپوست، مرغی و گاوی) در رقم ksc704 نسبت به رقم ksc260 در صفات مورد بررسی نتایج بهتری را نشان داد. همبستگی مثبت و معنی داری بین علوفه خشک با ارتفاع (**0/54 =r)، طول بلال (**0/57 =r) و قطر ساقه (**0/71 =r) وجود داشت. به‌طورکلی، مصرف حداکثر 32 تن کمپوست در هکتار در رقم تجاری 704 برتری معنی‌داری نسبت به سایر تیمارهای کود آلی و شیمیایی دارد.

effects of organic fertilizers (compost, cow dung, and poultry manure) and urea on yield and some agronomic characteristics of two forage maize (zea mays l.) cultivars

improving physical structures and stimulating soil micro-organisms through adding organic fertilizers lead to facilitated release of nutrients and increased plant growth. in order to investigate the effects of organic fertilizers (compost as well as cow and poultry manures) and urea on some morphological traits and yield components of corn plant, an experiment was carried out in 2019-2021 at torogh station of khorasan razavi agricultural research and education center using a split plot arrangement based on a randomized complete block design with three replications. the main plots were organic compost of urban waste (16 and 32 t.ha-1), cow manure (24 and 48 t.ha-1), poultry manure (9.5 and 19 t.ha-1), urea chemical fertilizer (225 and 450 kg.ha-1), and no fertilizer (the control) while the subplots were two corn cultivars (namely, ksc704 and ksc260). results showed that the use of organic fertilizers significantly (p≤0.01, p≤0.05) improved cob diameter and length as well as dry and wet forage yields. the highest plant height (285 cm) was obtained with 24 t.ha-1 of cow manure in the ksc704 cultivar. also, the maximum wet and dry biomasses (75 and 30.5 t.ha-1, respectively) and the maximum ear length (23.1 cm) were observed in ksc704 cultivar with application of 32 t.ha-1 of compost. the lowest dry matter yield was observed in the ksc260 cultivar under the treatments with different levels of urea fertilizer and the control. in general, organic fertilizers (compost and poultry and cow manures) yielded better results with respect to the traits examined in the ksc704 cultivar than in ksc260. positive and significant correlations were also established between dry forage and height (r = 0.54**) as well as cob length (r = 0.57**) and stem diameter (r = 0.71**). generally speaking, application of a maximum of 32 tons of compost per ha, compared to other treatments, proved more significantly advantageous in the commercial ksc704 cultivar.