مقایسه کوددهی کلزا در مزارع زارعین با کوددهی تلفیقی در برخی از مناطق کشور ایران

به منظور مقایسه روش کوددهی زارعین با روش تلفیقی حاصلخیزی خاک و توصیه کودی گیاه کلزا، پروژه ای ملی در 10 استان، اجرا شد. مناطق اجرا شامل 54 مزرعه در استان های گلستان، مازندران، خوزستان (دزفول)، خوزستان (اهواز)، اردبیل (مغان)، آذربایجان شرقی، اصفهان، بوشهر، خراسان رضوی، کرمانشاه، فارس و ورامین بود. این مناطق، طیف وسیعی از اقلیم های کشت کلزا و دامنه متفاوتی از خصوصیات خاک را شامل می شد. در قسمتی از این مزارع انتخابی، مدیریت کوددهی بر اساس آزمون خاک (مصرف بهینه کود) و در نیمه دیگر مزرعه انتخابی، مدیریت با روش عرف زارع یا شاهد منطقه، اعمال شد. در پایان دوره رشد، عملکرد دانه تیمار عرف زارع و تیمار توصیه کودی در هر استان و در هر منطقه مقایسه شد. با توجه به نتایج، فسفر بیشترین درصد کمبود را در خاک مزارع داشت و از عناصر کم مصرف نیز، بیشترین کمبود مربوط به عنصر روی بود. به طور میانگین، افزایش عملکرد دانه در کل نقاط اجرا در سال اول 600 کیلوگرم در هکتار یا 24 درصد، نسبت به تیمار عرف زارع بود. در سال دوم افزایش عملکرد دانه در کل نقاط اجرا به طور میانگین 784 کیلوگرم در هکتار یا 27/4 درصد بود. برای میانگین دو سال، مقدار 692 کیلوگرم در هکتار یا 25/7 درصد افزایش عملکرد دانه نسبت به عرف زارع، حاصل شد. نسبت فایده به هزینه در مناطق مختلف با توجه به عملکردهای حاصله به خصوصیات خاک و مقدار کود مصرفی، بستگی داشت. بیشترین مقدار این نسبت مربوط به منطقه نیشابور (26/52) و داراب (22/31) و کمترین آن مربوط به بوشهر (0/28) بود. نتایج نشان داد که مصرف کود مطابق توصیه انجام شده از لحاظ زمان، مقدار، منبع و روش مصرف، باعث بهبود عملکرد کلزا در کلیه مناطق، خواهد شد.

comparison of farmer-specific fertilization method and the recommended combined fertilization in parts of iran

a national project was carried out in 10 provinces in order to compare the fertilization method of farmers with the integrated method of soil fertility recommendation for canola plants. the experiment included 54 farms in the provinces of golestan, mazandaran, khuzestan (dezful), khuzestan (ahvaz), ardabil (maghan), east azerbaijan, isfahan, bushehr, khorasan razavi, kermanshah, fars and varamin regions. these areas consisted of a wide range of canola cultivation regions, climatic conditions and a different range of soil characteristics. in a part of selected fields, fertilization was recommended based on the soil test (optimal use of fertilizers) and in the other half of the fields, application was according to the traditional method of the farmer in the region. at the end of the growth stage, the seed yield of treatments was compared in each province and in each region. according to the results, phosphorus had the highest percentage of deficiency in the soil of the fields, and among the micro nutrients, the highest deficiency was related to the zinc element. on average, the increase in grain yield of first year was 600 kg ha-1 or 24%, compared to the conventional treatment. in the second year, the increase in grain yield was 784 kg ha-1 or 27.4%. for the average of two years, the amount of 692 kg ha-1 or 25.7% increase in grain yield was obtained. the benefit to cost ratio of different regions depended on the characteristics of the soil and the amount of used fertilizers. the highest value of this ratio was obtained from the region of neishabur (26.52) and darab (22.31. the lowest was obtained from bushehr (0.28). the results showed that the consumption of fertilizers with considering the time, quantity, source and method of application will improve the yield of canola in all regions.