>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی کارایی استفاده از منابع آب و خاک در تناوب‌های زراعی رایج در مناطق مختلف استان اصفهان  
   
نویسنده جلالی امیرهوشنگ ,نیکویی علیرضا
منبع مديريت اراضي - 1400 - دوره : 9 - شماره : 1 - صفحه:115 -126
چکیده    پژوهش حاضر با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده از تناوب های زراعی استان اصفهان از طریق پرسشنامه و تلفیق آن با مشاهدات تجربی و شاخص‌های رایج انجام شد. سه ناحیه اقلیمی اصلی شامل سرد، معتدله و گرم در استان اصفهان حاکم هستند. در هر سه منطقه اقلیمی استان تناوب‌ها غالباً کوتاه و دربرگیرنده دو یا سه محصول زراعی می باشند. کارایی استفاده از زمین در منطقه معتدله، منطقه گرم و منطقه سرد استان اصفهان به ترتیب دامنه‌ای معادل 9843، 9560 و 8150 درصد داشتند. کارایی تولید در تناوب‌ها تابع نوع محصول بوده و غلات دانه‌ریز مثل گندم و جو، برخی دانه‌های روغنی مثل کلزا و گلرنگ و وجود آیش در تناوب‌ها، کارایی تولید تناوب‌ها را به کمتر از 40 کیلوگرم در هرروز از تناوب کاهش داده‌اند. حضور گیاهان علوفه‌ای با عملکرد بالا (مثل ذرت علوفه‌ای) به‌ویژه وقتی در ترکیب با گیاهان غده‌ای (مثل چغندرقند) و صیفی‌جات (مثل هندوانه و طالبی) در تناوب قرار می گیرند، موجب افزایش کارایی تولید تناوب‌ها (گاهی به بیش از 200 کیلوگرم در هرروز تناوب در منطقه معتدل) می شوند. بهره‌وری آب در تناوب‌های زراعی هر سه منطقه استان اصفهان به‌ندرت به بیش از شش کیلوگرم به ازاء هر مترمکعب می‌رسد. افزایش تنوع محصولات زراعی در تناوب ها ضروری ترین اقدام در تمام مناطق اقلیمی استان محسوب می شود. تقویت جایگاه گیاهان غده ای در مناطق معتدل و گرم استان و ارتقاء جایگاه حبوبات در منطقه سرد استان نیز هم توجیه اقتصادی و هم قابلیت اجرایی دارد.
کلیدواژه آیش، کارایی استفاده از زمین، کارایی تولید، بهره‌وری آب
آدرس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان, بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان, بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و توسعه روستایی, ایران
پست الکترونیکی anikooie@yahoo.com
 
   Water and Soil Productivity in the Crop Rotations Practiced in Isfahan Province  
   
Authors Nikouei Alireza ,Jalali Amir Hooshang
Abstract    Fort the purposes of this study, data were collected using a questionnaire on crop rotations in Isfahan Province alongside field observations and commonly used indices. It was found that the rotations common in all the three cold, temperate, and warm climatic zones identified in the province were often shorttermed with two or three crops grown. The temperate zone, however, is characterized by 30 dominant types of rotation. Land use efficiencies of 4398%, 6095%, and 5081% were recorded for the temperate, warm and cold zones, respectively. Production efficiency in the rotations was found to have declined to levels below 40 kg per rotation day depending on the type of crop grown, cultivation of small grains such as wheat and barley or certain oilseeds such as rapeseed and safflower, and fallow periods allowed between rotations. The presence of highyield forage crops (such as fodder corn), especially when combined with tuberous crops (such as sugar beet) and summer crops (such as watermelon and honeydew melon), was found to increase the production efficiency of the rotations (sometimes to more than 200 kg day1 in the temperate zone). Water productivity in crop rotations across the three zones rarely ever exceeded 6 kg m3. Crop diversification in the rotations, therefore, seems to be the most urgent measure that should be taken in the three climatic zones. Finally, more extensive cultivation of tuberous crops in the temperate and warm zones as well as wider growth of pulses in the cold zones seem not only to be feasible but also economically rewarding.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved