اثر مدیریت تغذیه بر عملکرد گندم در مزارع کشاورزان برخی مناطق کشور

به منظور مشاهده تاثیر کاربرد بهینه کودها بر عملکرد کمی و کیفی محصول گندم نسبت به عرف زارع، این مطالعه به صورت پایلوت تحقیقی ترویجی در چهار استان خوزستان، فارس، سیستان و گلستان به مساحت یک هکتار به صورت 5000 متر مربع شاهد و 5000 مترمربع تیمار تغذیه بهینه در هر مزرعه، در سال زراعی 9695، انجام شد. قبل از کشت از خاک هر مزرعه به روش نمونه برداری مرکب یک نمونه خاک از عمق (300) سانتی متری تهیه و توصیه های کودی در تیمار مصرف بهینه بر اساس نتایج آزمون خاک انجام شد. سایر عملیات زراعی (خاکورزی، آبیاری، کشت، رقم، مبارزه با آفات و بیماری ها و علف های هرز) بر اساس عرف زارع انجام شد. در مرحله برداشت به روش کیل گیری (کادراندازی) تعداد سه نمونه از محصول گندم هر قطعه (تیمار و شاهد) گرفته و صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در خوشه، طول خوشه، وزن هزاردانه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه گندم در مزرعه شاهد (عرف زارع) و مزرعه تیمار تغذیه بهینه در هر منطقه، به طور جداگانه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغذیه بهینه در زراعت گندم بر مبنای آزمون خاک، اثر افزایشی در صفات طول خوشه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه گندم داشت ولی اثر آن بر سایر صفات معنی دار نبود. در اندازه گیری عملکرد دانه از تیمار مصرف بهینه کود در مقایسه با عرف زارع در تمام استان ها، افزایش معنا داری به طور متوسط معادل 3/21 درصد بدست آمد. لذا کاربرد تلفیقی کودهای پایه با کودهای زیستی و محرک های رشد مطابق با برنامه غذایی ارائه شده بر اساس آزمون خاک، در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و صرفه اقتصادی و با هدف افزایش عملکرد دانه گندم کشت شده در مناطق مورد مطالعه، توصیه می گردد.

Impacts of nutrition management on wheat yield

In order to determine the effects of optimal fertilizer application on wheat yield quantity and quality relative to farm reference values, this study was conducted in 201617 as a researchextension pilot over a control plot of 5000 m2 and an equal plot of optimal nutrition treatment on four farm fields in the four provinces of Khuzestan, Fars, Sistan, and Golestan. Prior to wheat cultivation, soil samples from a depth of 030 cm were taken from each field using the combined sampling method and fertilizers were applied on the treatment plots based on soil test results. Other farm operations (including tillage, irrigation, cultivation, and cultivar selection as well as pest, disease, and weed control) were carried out following local farmer practices. Using the quadrant sampling method, three samples were taken from each wheat plot in each region (both treatment and control) to measure such traits as plant height, number of grains per panicle, panicle length, weight of one thousand seeds, biological yield, and grain yield. It was found that optimal nutrition of wheat cultivations based on soil test results had positive effects on panicle length, biological yield, and grain yield but no significant effects on other traits. Specifically, grain yield in experimental treatments across the four provinces showed a significant mean increase of 21.3% relative to those measured in farms under local farmer practices. It may be concluded that combined application of basic fertilizers, biofertilizers, and growth stimulants in accordance with diets based on soil test results should be practiced in the study regions if reduced use of chemical fertilizers, improved costeffectiveness, and increased wheat grain yield are sought.