فرسایش تونلی، تهدید یا فرصت

فرسایش تونلی از جمله فرسایش های آبی و تشدید شونده است که ظهور و گسترش آن موجب تغییرات بارز در منظر زمین، پسرفت اراضی، تخریب محیط‌زیست و تلفات خاک و آب می‌شود. این نوع فرسایش باعث از بین رفتن حاصلخیزی خاک سطحی و نابودی زمین های کشاورزی شده و خطراتی را برای مردم، ماشین‌آلات کشاورزی، دام و راه های ارتباطی به دنبال دارد. از طرفی این نوع فرسایش باعث ایجاد چشم اندازهای طبیعی در منطقه شده و به عنوان پناهگاه برای حیات‌وحش و رویش گیاهان و درختان وحشی محسوب می شود. هدف از این تحقیق معرفی پتانسیل های مثبت و منفی فرسایش تونلی در بخشی از نهشته های لسی شرق استان گلستان می باشد. در این تحقیق میدانی، مشخصات تمامی فرسایش های تونلی از قبیل: نوع درختچه های موجود، نوع کاربری، شیب، موقعیت و جهت جغرافیایی آن ها، ثبت و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین تونل ها در کلاس شیب ٤٥٢٠ درصدو شیب های مقعر با کاربری مرتعی رخ داده است. از 348 فرسایش تونلی موجود، 133 عدد دارای درخت و درختچه شامل انار، سیاه تلو و انجیر بودند. این نوع فرسایش در نهشته های لسی محل مناسبی برای رشد گیاهان و درختان می باشد و در اقلیم نیمه خشک می تواند فرصت مناسبی را برای رشد گیاهان فراهم کند.

Piping Erosion, a Threat or an Opportunity?

Piping erosion is an intensifying erosion due to subsurface flow of water whose emergence and development produces significant changes in landscape, causes land and environmental degradation, and leads to soil and water losses. Moreover, this internal erosion causes surface soil fertility to decline, devastates agricultural farms, and poses threats and damages to local people, livestock, farm machinery, and road networks. From a different perspective, however, piping erosion creates natural habitats in its region of impact for the wildlife. The purpose of this study was to identify the advantageous and disadvantageous potentials of piping erosion in parts of the Iranian Loess Plateau in eastern Golestan Province. For this purpose, all the erosion pipes throughout the study area were surveyed using the measurement tape and their characteristics including shrub species, land use, sloping, and geographical location were recorded. Most were found to be rangelands located in concave slopes in the 20‒45% range. Out of the 348 erosion pipes in the area, 133 hosted trees and shrubs such as pomegranate and fig (more specifically, Paliurus spina, Punica granatum, and Ficus). Evidence showed that this type of erosion in Loess deposits created habitats favorable to plant growth and that it might be considered as an opportunity in land management in semiarid regions to grow native plants and trees.