انتخاب روش مناسب برآورد تبخیر-تعرق مرجع در شرایط کمبود داده‌های هواشناسی (مطالعه موردی شهرستان خرم‌بید در استان فارس)

تبخیر-تعرق مرجع یکی از عوامل مهم چرخه آب در طبیعت است که باید در طرح های آبیاری، تاسیسات آبی، مطالعات زهکشی و هیدرولوژیکی برآورد شود. این عامل بیانگر میزان تلفات بالقوه آب از سطح خاک مرطوب و پوشش گیاهی بوده و ازاین‌رو مطالعه آن حائز اهمیت می باشد. در تحقیق حاضر به‌منظور مقایسه روش های تبخیر تعرق و تعیین مناسب ترین روش برآورد تبخیر تعرق مرجع شهرستان خرم بید، روش ترکیبی پنمن مانتیثفائو به‌عنوان روش مرجع در نظر گرفته‌شده و دقت روش های مختلف مورد استفاده در نرم افزار refetبر اساس آن موردبررسی قرار گرفت. کارایی روش های مورد مقایسه با استفاده از آماره های جذر میانگین مربعات خطا نرمال شده (nrmse)، میانگین انحراف خطا (mbe)، کارایی مدل (ef) و شاخص توافق (d) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به ترتیب روش های پنمن-مانتیث استاندارد asce،پنمن-مانتیثasce ، پنمن مانتیثasce  با ورود مقاومت به‌وسیله کاربر، پنمن-کیمبرلی(1972)، پنمن اصلاح شده فائو، پنمن فائو، پنمن کیمبرلی(1996)، پنمن، هارگریوز-سامانی، تشعشعی-فائو، بلانی کریدل، پریستلی تیلور، ماکینگ، تورک و تشت تبخیر فائو دارای کمترین mbeو nrmse و بیشترین ef و dمی‌باشند. اگرچه معادلات بر پایه پنمن می‌توانند میزان تبخیرتعرق را با استفاده از داده های دما، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی و با دقت بهتری برآورد نمایند ولی در صورت عدم دسترسی به این اطلاعات در شهرستان خرم بید می توان از روش تجربی هارگریوز و سامانی میزان تبخیر و تعرق مرجع را با خطای کمتری نسبت به سایر روش‌های تجربی برآورد کرد.

An appropriate method for estimating potential evapotranspiration in the absence of meteorological data(The case study of Khorrambid Township in Fars Province)

Potential evapotranspiration (PET) is an important parameter of the hydrologic cycle whose estimation is essential for irrigation and water facility schemes as well as drainage and hydrologic studies. The parameter represents potential losses from moist surface soil and vegetation cover. The present study uses different evapotraspiration estimation methods and compares the results obtained from each against those obtained from the FAOPenmanMonteith method used as the reference in the environment of the RefET software to determine the accuracy of each and to select the best method for estimating PET in Khorrambid Township, Fars Province. All the methods are evaluated in terms of their efficiency using the statistical parameters of Normalized Root Mean Square Error (NRMSE), Efficiency of Model (EF), Agreement Index (d), and Mean Bias Error (MBE). The results are found to rank the investigated methods in the following order: ASCE stPM, ASCE PM, ASCE PMrs, KPen (1972), FAO 24Pn, FP 17 Pen, KPen (1996), Pen (1948), Harg (1985), FAO 24Rd, FAO 24BC, Prs –Tylr, Makk (1957), Turc (1961), and FAO Pan in terms of the lowest MBE and NRMSE but the highest EF and d values recorded. Although the Penmanbased equations are found capable of yielding more accurate estimates of evapotranspiration rates by using temperature, relative humidity, wind speed, and sunny hours, in the absence of such data, however, it is the HargreavesSamani empirical method that can be effectively used to estimate evapotranspiration in Khorrambid Township with a lower error level than other empirical methods.