تحلیل نقش کنشگران توسعه روستایی در ساماندهی مسکن روستایی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان زنجان با به‌کارگیری مدل چندموضوع- چندبازیگر)

موضوع مسکن روستایی فرآیندی نهادیساختاری است و حساسیت و اهمیت بسیاری دارد، به گونه ای که توفیق در آن ضرورتاً در گرو مشارکت و تعامل تمامی ذی‌نفعان (شامل سه گروه حاضر، ناظر و مسئول) است. این مقاله با روش توصیفیتحلیلی به‌دنبال تبیین و تحلیل نقش کنشگران توسعه روستایی در ساماندهی مسکن روستا در شهرستان زنجان است. گردآوری داده‌ها با روش مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل 13 روستای نمونه در شهرستان زنجان با جمعیت 14075 نفر است که با فرمول کوکران، 374 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی، مدل معادلات ساختای و مدل چندموضوع چندبازیگر با کمک نرم افزارهایspss ، lisrel و mactor استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که  شاخص‌های قیمت زمین(0.665)؛ سهولت دریافت تسهیلات زیرساختی(0.743)؛ نوع مصالح ساختمانی(0.764)؛ و رعایت استاندارد طراحی نما و چیدمان(0.747) بیشترین ضریب اهمیت در ارتقاء کیفیت مسکن روستایی را دارند. بر مبنای مدل معادلات ساختاری، کنشگران بیشترین روابط علی را با شاخص مدیریتی(5.01) و شاخص کالبدی(4.82) داشته اند. براساس مدل چند موضوع‌‌چندبازیگر، کنشگران «بنیاد مسکن انقلاب اسلامی؛ دهیاری روستا و ساکنین روستا» با پیشران‌های «استحکام مسکونی؛ هزینه‌های اداری و مجوز ساخت؛ رعایت استاندارد طراحی نما و چیدمان؛ قیمت مسکن؛ صدور پروانه ساخت؛ حل دعاوی مسکن مشاع و سهولت دریافت تسهیلات زیرساختی» به عنوان عوامل اصلی در تحولات مسکن روستایی هستند. لذا برای توسعه مسکن روستایی، بهسازی کالبدی؛ توانمندسازی اقشار ضعیف روستا و تسهیل تملک قانونی زمین برای روستاییان ضروری است.

Analysis of the Role of Rural Development Actors in Organizing Rural Housing with a Multi-Subject-Multi-Player Model (Case Study: of Villages in Zanjan County)

The issue of rural housing is an institutionalstructural process and is very sensitive and important. Success of the issue necessarily depends on the participation and interaction of all stakeholders, which includes three groups of attendees, observers and officials. The present study seeks to explain and analyze the role of rural development actors in organizing rural housing in Zanjan Township with a descriptiveanalytical method. Data collection was done by two methods: field and documentary. The statistical population includes 13 sample villages in Zanjan Township with a population of 14075 people, of which 374 persons were selected as a sample according to Cochran’s formula. For data analysis, factor analysis, structural equation model and multisubjectmultiplayer model were used with the help of SPSS, Lisrel and Mactor software. Findings showed that land price indices (0.665); ease of receiving infrastructure facilities (0.743); type of construction materials (0.764); and regarding the standard of facade design and layout (0.747) are among the most important factors of improving the quality of rural housing. Based on the structural equation model, actors had the most causeffect relationships with the managerial index (5.01) and the physical index (4.82). Based on a multitheme multiplayer model, the activists of the Islamic Revolution Housing Foundation; Dehyari of the village and the inhabitants of the village &with the impetus of& residential strength; administrative costs and construction license; adherence to the standard of facade design and layout; house price; issuance of manufacturing license; resolving common housing disputes and ease of obtaining infrastructure facilities are the main factors in rural housing developments. Therefore, for the development of rural housing, some attempts need to be done, such as physical improvement; empowering the weak sections of the villages and facilitating the legal acquisition of land for the villagers.