مدل‌سازی ساختاری – تفسیری اثرگذاری ابعاد عملکردی مدیریت شهری بر روند پراکنده‌رویی فضایی شهر یاسوج

وجود برخی عوامل همانند فقدان مدیریت شهری نیرومند و عدم کنترل مالکیت، سبب شده است تا کالبد شهری به‌صورت موزون گسترش نیابد و پیامدهای نامطلوب اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی بسیاری را برای شهرها به همراه داشته باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی ابعاد عملکردی مدیریت شهری موثر بر روند پراکنده رویی فضایی شهر یاسوج انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفیتحلیلی است. در مرحله تهیه داده ها، ابتدا ابعاد عملکردی مدیریت شهری موثر بر روند پراکنده رویی شهر یاسوج با استفاده از نظرات خبرگان مختلف از طریق روش دلفی شناسایی و برای تیم دلفی و تیم ism، 20 تن از خبرگان با روش نمونه گیری هدفمند تعیین شدند. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها به‌وسیله مدل سازی ساختاریتفسیری (ism) انجام شد. یافته‌ها نشان داد که از نظر قدرت نفوذ در بین 16 شاخص شناسایی شده، بیش‌ترین محرک متعلق به عامل های نظارت بر اجرای قوانین مربوط به تغییر کاربری و تعیین و نظارت بر حریم و محدوده قانونی شهر به‌ترتیب با قدرت نفوذ 16 و 15 بود. مدل پژوهش حاضر نیز شامل 11 سطح بود که عامل نظارت بر اجرای قوانین تغییر کاربری (c2) به‌عنوان سطح یازده و تاثیرگذارترین عامل شناخته شد. بر اساس خروجی تحلیل میک‌مک؛ تعیین حریم و محدوده قانونی شهر (c3)، عامل‌های نظارت بر ساخت و سازها (c6)، ایجاد فضای دسترسی بیش‌تر به خدمات شهری (c1)، نظارت بر اجرای قوانین مربوط به تغییر کاربری (c2) جزو متغیرهای مستقل کلیدی و بسیار تاثیرگذار بر روند پراکنده‌رویی شهر یاسوج می‌باشند. بنابراین، مدیریت شهری به‌عنوان متولی اصلی در این زمینه، بایستی بر مولفه های مستقل کلیدی بعد عملکرد کالبدی توجه بیشتری نماید.

Interpretive Structural Modelling of the Impact of Functional Dimensions of Urban Management on the Trends of Spatial Sprawl Yasuj City

Some factors such as the lack of strong urban management and lack of property control have prevented the urban body from expanding in a balanced way and has many adverse economic, physical and environmental consequences for cities. The aim of this study was to model the functional dimensions of urban management affecting the process of spatial dispersion in Yasuj. The research is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in terms of nature and method. In the data preparation stage, the functional dimensions of urban management affecting the dispersal trend of Yasuj city were identified using the opinions of various experts through the Delphi method. For the Delphi team and the ISM team, 20 experts were selected by purposive sampling. Data analysis was performed by structuralinterpretive modeling (ISM). The results showed that in terms of penetration power among the 16 identified indicators, the highest stimulus belonged to the agents monitoring the implementation of laws related to land use change and determining and monitoring the privacy and legal boundaries of the city with 16 and 15 penetration powers, respectively. The model of the present study also included 11 levels that the factor of monitoring the implementation of land use change rules (C2) was recognized as level eleven and the most effective factor. Based on the output of MicMac analysis; determining the legal boundaries of the city (C3), factors of construction supervision (C6), more access to municipal services (C1), monitoring the implementation of laws related to land use change (C2) are among the key independent and highly influential variables that affect the dispersal of Yasuj city. Therefore, urban management, as the main trustee in this field, should pay more attention to key independent components of physical performance.