تعیین عوامل اثرگذار بر رفتار شهروندان در بهره‌گیری از سیستم حمل و نقل عمومی با استفاده از الگوی توبیت (مطالعه موردی: شهر مشهد)

استفاده از حمل و نقل عمومی علاوه بر جابه جایی در زمان کم، کاهش مصرف سوخت، صرفه جویی های اقتصادی، کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی و ایمنی مناسب، باعث افزایش کیفیت زندگی شهری و افزایش تعاملات اجتماعی می شود. بنابراین، شناخت عوامل جمعیتی، فنی-ترویجی و اجتماعی-فرهنگی موثر بر فرآیند تصمیم‌گیری شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی، نقش مهمی در نظام برنامه ریزی و سیاست‌گذاری این حوزه خواهد داشت. در این بررسی، برای تعیین رفتار شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی، از روش توصیفی و تحلیلی با الگوی توبیت و نیز داده های سال 1398 مربوط به 300 نفر از شهروندان شهر مشهد استفاده و داده‌های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شده بود، گردآوری شد. نتایج نشان داد که فاصله بین محل سکونت و اشتغال دارای تاثیر منفی و وجود افراد با تحصیلات عالی در خانواده، در اختیار داشتن دوچرخه و رعایت معیارهای کنترل آلودگی در محل سکونت، سواد فرد و آگاهی از خطرات بلند مدت استفاده از وسیله نقلیه شخصی، دارای تاثیر مثبت بر استفاده از سیستم‌های حمل و نقل عمومی هستند. با توجه به یافته‌ها، آموزش و اطلاع‌رسانی از خطرات بلند مدت وسیله نقلیه شخصی به شهروندان و هدف‌گیری افراد باسواد خانوار در آموزش‌های شهروندی مرتبط با حمل و نقل عمومی برای هدایت شهروندان به زیست پایدار و حفاظت از محیط زیست پیشنهاد شد.

Determining the Factors Affecting the Behavior of Citizens in Using the Public Transportation System by the Tobit Model (Case Study: Mashhad)

The use of public transportation, along with benefits such as saving time, reducing fuel consumption, economic savings, reducing air pollution, reducing noise pollution, and proper safety, also increases the quality of urban life and increases social interactions. Therefore, understanding the demographic, technicalpromotional and sociocultural factors affecting the decisionmaking process of citizens in the use of public transport will play an important role in the planning and policymaking system in this area. In this study, to determine the behavior of citizens when using public transportation, a descriptive and analytical method with Tobit model has been used.The data was collected in 2019 and includes 300 citizens of Mashhad. The required data were collected using a researchermade questionnaire whose validity and reliability were confirmed. The results showed that the distance between the place of residence and the place of employment has a negative effect on the use of public transport system. But factors such as the presence of highly educated people in the family, access to bicycles, compliance with pollution control criteria at home, personal literacy and awareness of the longterm dangers of using a private vehicle, have positive impacts on the use of public transport systems. According to the findings, two suggestions were made: 1 Educating and informing citizens about the longterm dangers of private vehicles, and 2 Targeting literate households for citizenship education related to public transportation. These people can encourage citizens to be sustainable and protect the environment.