تحلیل فضایی ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن در مناطق شهر اهواز

در مقولۀ مسکن، تهیۀ طرح و برنامه های توسعه با توجه به ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن می تواند از شکاف و نابرابری در رفاه سکونتی ساکنان و رشد بی برنامۀ شهر جلوگیری کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف تحلیل فضایی ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن، تناسب بین عرضه و تقاضای مسکن و ارتباط کمبود مسکن با گسترش افقی در شهر اهواز انجام شده است. نوع پژوهش «کاربردی توسعه ای» و روش انجام آن «توصیفی تحلیلی» است. گردآوری داده ها با روش کتابخانه ای اسنادی صورت گرفت. از 20 شاخص اجتماعی و کالبدی برای سطح بندی مناطق شهر اهواز استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های رتبه بندی مافوق و مادون (sir)، هولدرن، آنتروپی شانون و ضریب همبستگی پیرسون و همچنین نرم افزار visual promethee استفاده شده است. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که در شاخص های اجتماعی و کالبدی، مناطق 2، 3، 4 و 8 در وضعیت مطلوبی قرار دارند. اما مناطق 1، 6 و 7 در شرایط مناسبی از لحاظ شاخص های اجتماعی و کالبدی نیستند. این امر بیانگر عدم تعادل توزیع مسکن مناسب در شهر اهواز است. ضریب همبستگی پیرسون با میزان sig دو طرفۀ 0.501 نشان دهندۀ عدم تناسب عرضه و تقاضای مسکن در این شهر است. همچنین، حاصل روش های هولدرن و آنتروپی شانون نمایانگر توسعۀ مساحت مسکونی از سال 1385 تا 1390 است، ولی این توسعه بدون توجه به تقاضای مسکن در مناطقی صورت گرفته است که مسالۀ کمبود مسکن در آنها شدید نبوده است. این امر نشانگر رشد ناپایدار شهر اهواز در بخش مسکن است.

Spatial Analysis of Social and Physical Dimensions of Housing in Ahwaz City

In housing category, preparation of plans and programs for social and physical dimensions of housing can prevent gaps and inequalities of resident’s wellbeing and the city’s unplanned growth. Accordingly, the aims of the present study are: the spatial analysis of social and physical dimensions of housing, showing the imbalance proportion of supply and demand for housing, and showing the relationship of housing shortage with horizontal expansion of Ahwaz city. Based on type the present study is an applieddevelopmental and based on method it is a descriptiveanalytical research. Required data was collected using a librarydocumentary method. A total number of 20 social and physical indicators were applied for leveling the regions of Ahwaz city. Data analysis was done based on several methods such as; Superiority and Inferiority Ranking (SIR), Holdren, Shannon’s Entropy, Pearson Correlation Coefficients, and Visual PROMETHEE software. Findings of the present study indicated that regions 2, 3, 4 and 8 are in a favorable situation in terms of social and physical indicators, whereas, regions 1, 6 and 7 possess a different social and physical situation. It shows an imbalance distribution of affordable housing across the city of Ahwaz. The Pearson correlation coefficient with a sig of twosided 0.501 confirmed the imbalance supply and demand of housing in Ahwaz. Also, the results of Holdren and Shannon’s entropy methods represented an unplanned expansion of residential areas during 2006 to 2011, but such development was not coincident with housing demand and has taken place in regions where housing shortages have not been severe. This can be considered as an indicator of unsustainable growth of Ahvaz city in the housing sector.