تحلیل اثرات توسعه گردشگری بر تغییرات کاربری اراضی روستاهای ییلاقی شهرستان بینالود

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات توسعه گردشگری در نواحی روستایی و با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی انجام شده است؛ زیرا توسعه روزافزون فعالیت های گردشگری به ویژه در روستاهای حاشیه پیرامون شهری، سبب تغییرات کالبدی گسترده ای در روستاهای دارای جاذبه طبیعی شده است. در این مطالعه از روش شناسی توصیفی- تحلیلی با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی در جمع آوری داده ها استفاده شده است. داده ها بر اساس شاخص های استخراج شده از ادبیات نظری و تکمیل 356 پرسشنامه محقق ساخته در 10 سکونتگاه روستایی با جاذبه گردشگری شهرستان بینالود انجام گرفته است. روایی پرسشنامه از طریق پانل تخصصی و پایایی آن نیز در مولفه های مختلف از طریق روش آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمونt تک نمونه ای برای مقایسه میانگین های شاخص ها و مولفه ها، آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون استفاده شده است. همچنین از مدل اولویت بندی وایکور برای سنجش بیشترین تغییرات کاربری اراضی در نواحی روستایی موردبررسی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که بین حضور گردشگران با مولفه های تغییرات کالبدی، تمایل به تغییر کاربری، تحولات ساختاری-ارتباطی و تحولات اقتصادی در روستاها ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین یافته های رگرسیونی گویای این نکته است که بخش قابل توجهی از متغیر وابسته (تغییرات کاربری) توسط متغیر مستقل (حضور گردشگران) قابل تبیین است و نیز بررسی نتایج رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه به لحاظ تاثیرپذیری تغییرات کاربری اراضی از گردشگری نیز بیانگر این است که روستاهای مایان علیا، سفلی و وسطی بیشتر دچار تغییرات کاربری اراضی شده اند.

Analyzing the Effects of Tourism Development on Land Use Changes of Binaloud County’s Rural Areas

The present study is aimed to investigate the effects of tourism development on land use changes in rural areas. The development of tourism activities results in massive structural change in rural areas with natural attractions. A descriptiveanalytical method is adopted by the present study. Based on the literature review, a questionnaire was formulated and completed by 356 villagers in 10 touristy villages of Binaloud county. The validity of questionnaire was confirmed by a panel of experts and its reliability was confirmed by Cronbach’s alpha coefficient. The data were analyzed using SPSS software, including Ttest to compare the mean of indices, Pearson correlation and regression model. Also the villages were ranked by Vickor multicriteria programming method to assess the changes occurred in their land use. Results indicated that there is a significant correlation between the presence of tourists and four components of: 1 physical changes, 2 incentives for more land use changes, 3 structural and communication changes and 4 economic changes in rural areas. The regression results revealed that a considerable part of the dependent variable (land use change) is explained by the independent variable (the tourists). Also, the results of the ranking of the studied villages in terms of the impact of land use changes on tourism indicated that three villages namely: MayanOlia, Mayansofla and Mayanvosta have experienced more land use changes than the others.