ارائۀ الگوی پیشنهادی برای اختلالات روان‌شناختی مبتنی بر مفاهیم قرآنی

سابقه و هدف: مشخص‌کردن حدود و ثغور اختلالات روانی همیشه یکی از چالش‌برانگیز‌ترین مباحث علم روان‌شناسی بوده است. مکاتب مختلف روان‌شناسی و انجمن‌های تخصصی در حوزۀ آن به تبیین و طبقه‌بندی اختلالات پرداخته‌اند. با وجود چالش‌هایی که در مسیر تعریف و طبقه‌بندی اختلالات وجود دارد، پرداختن به آن از طریق استناد به منبعی وحیانی و متقن یعنی قرآن کریم ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش ارائۀ الگویی پیشنهادی برای اختلالات روان‌شناختی از منظر قرآن کریم بوده است.روش کار: روش این مطالعه از نوع کیفی است. در مطالعۀ حاضر متن هدف، که برای به‌دست‌آوردن موضوعی خاص یعنی تعریف اختلالات روانی و الگوی آن تحلیل و بررسی شده، قرآن کریم است. در پژوهش پیش رو از سه روش اصلی تدبر قرآن به قرآن، تدبر سوره‌ای و تحلیل کلمه‌ای استفاده شده است. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که اختلالات روانی از منظر قرآن فرایندهای معیوبی است که در نتیجۀ تاثیر القائات منفی بیرونی بر اجزای ساختار وجودی انسان نظیر ادراک و باور، توجه، ایمان، دارایی‌ها و توانمندی‌ها و بروزات ایجاد می‌شود و در هر کدام از این پنج حوزه مختصات به‌خصوصی دارد.نتیجه‌گیری: تعریف اختلال از منظر قرآن و طبقه‌بندی آن نسبت به تعریف‌ها و طبقه‌بندی‌های موجود ارجحیت‌هایی دارد؛ برای مثال استفاده از روشی اصولی و علمی برای استخراج الگو، تبیین مفهومی زیربنایی با اولویت بالای پژوهشی، جامع‌بودن تعریف و طبقه‌بندی نسبت به تعاریفی که صرفاً بر احساس مشکل از سوی خود فرد تاکید می‌کند، ساختاری و آسیب‌‌شناسانه‌ بودن تعریف در برابر نشانه‌محوری در برخی از نظریه‌ها و اتکا به فلسفۀ وحیانی که اتقان بیشتری نسبت به دیگر فلسفه‌های زیربنایی دارد.

presenting a model for psychological disorders based on quranic concepts

background and objective: determining the boundaries of mental disorders has always been one of the most challenging topics in psychology. different schools of psychology and specialized associations in this field have explained and classified the disorders. despite the challenges that exist in the way of defining and classifying the disorders, it is necessary to deal with it through citing a revealed and authoritative source, namely the holy quran. the purpose of this research is to present a model of mental disorders from the perspective of the holy quran. methods: the method of this study is qualitative. in the present study, the target text, which was analyzed and analyzed to obtain a specific topic, namely the definition of mental disorders and its pattern, is the holy quran. in the upcoming research, three main methods of quran-to-quran reflection, reflection on different chapters or surahs of the quran and word analysis were used. the authors of the article reported no conflict of interest. results: based on this research, it was determined that mental disorders from the perspective of the quran are defective processes that are created as a result of the impact of external negative influences on the components of the human being's structure such as perception and belief, attention, faith, assets and capabilities, and behaviors. each of these five areas has specific properties. conclusion: the definition of disorder from the perspective of the quran and its classification has advantages over the existing definitions and classifications including the use of a principled and scientific method for model extraction, basic conceptual explanation with high research priority, the comprehensiveness of the definition and classification compared to the definitions that only emphasize the feeling of a problem on the part of the individual, the structural and pathological nature of the definition against the sign-based nature of some theories, and reliance on the philosophy of revelation which is more sophisticated than other underlying philosophies.