اثربخشی معنویت‌درمانی بر فاجعه‌پنداری درد و خودمهارگری در مبتلایان به درد ایدیوپاتیک

سابقه و هدف: درد مزمن از رایج‌ترین مشکلاتی است که مردم را به جست‌وجوی مراقبت پزشکی ترغیب می‌کند و با پیامدهای بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی متعددی همراه است. این پژوهش با هدف تعیین میزان اثربخشی معنویت‌درمانی بر فاجعه‌پنداری درد و خودمهارگری در مبتلایان به درد ایدیوپاتیک انجام شده است.روش کار: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی و طرح آن از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل و دورۀ پیگیری شش‌ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی مبتلایان به دردهای عضلانی مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های درد وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیمارستان امیر اعلم، بیمارستان توانبخشی رفیده (دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی) و بیمارستان بوعلی (دانشگاه آزاد اسلامی) در سال 1401-1400 بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 30 نفر انتخاب و با انتصاب تصادفی در دو گروه مساوی 15 نفری گمارش شدند. گردآوری اطلاعات با پرسش‌نامۀ فاجعه‌پنداری درد سالیوان و همکاران و پرسش‌نامۀ خودمهارگری تانجنی و همکاران انجام شد. معنویت‌درمانی طی هشت جلسه به‌صورت دو جلسه در هفته و هر جلسه به‌‏مدت یک ساعت برای آزمودنی‌های گروه آزمایش اجرا شد اما آزمودنی‌های گروه کنترل این برنامه‏ها را دریافت نکردند. تحلیل داده‏ها نیز با روش‏های آمار توصیفی و واریانس با اندازه‏گیری‏های تکراری با نرم‌افزار آماری spss نسخۀ 26 انجام شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: میانگین نمرۀ فاجعه‌پنداری درد و ابعاد آن (نشخوار ذهنی، بزرگ‌نمایی و درماندگی) در گروه آزمایش پس از انجام مداخله نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری بهبود یافت (0.05>p). معنویت‌درمانی بر افزایش خودمهارگری و ابعاد آن در آزمودنی‌‏های گروه آزمایش برخلاف گروه کنترل سودمند بود (0.05>p) و تاثیرات این برنامه بر متغیّرهای وابسته در دورۀ پیگیری شش‌ماهه تداوم داشت (0.05>p).نتیجه‌گیری: این یافته‌ها بیش از پیش نقش سازه‌های روانی و رفتاری را در مبتلایان به درد مزمن روشن می‌‌سازد و لزوم استفاده از رویکردهای درمانی برگرفته از معنویت را به‌منظور تعدیل علائم بیماران با درد مزمن آشکار می‏کند.